Turkcell Genel Müdürü Süreyya Civil'in sürpriz istifası mobil iletişim sektöründe bomba etkisi yaptı. Hürriyet Ekonomi Müdürü Sefer Levent, Civil'in istifasını, Türk Telekom ve Avea'daki yeniden yapılanmayı ve yaklaşmakta olan 4G ihalesini değerlendirdi. İşte o yazı: 

Mobil iletişim sektöründe hareketli günler yaşanıyor. Bir süredir görevinden ayrılacağı kulislerde yankılanan Turkcell Genel Müdürü Süreyya Ciliv önceki gün istifa etti. Türk Telekom ve Avea'da ise yeniden yapılanma ve görevlendirme süreçleri dikkat çekiyor. Kulislerde şirketlerin başındaki isimlerin değişeceği de sık sık konuşuluyor. Şu anda sakin görünen tek piyasa oyuncusu Vodafone. Ancak sektördeki hareketlilik sadece yönetim katlarıyla sınırlı değil. Gergin bir bekleyiş var. Nedeni ise kapıya dayanan 4G ihalesi.
Sektör, bu yıl içinde gerçekleşeceği açıklanan tarihi ihale için Ankara'da yoğun bir lobi faaliyeti yürütüyor. Çünkü ihale için ortada dolaşan rakam son zamanların rekoru; en az 1.5 milyar Euro yani 4 milyar TL.
Mobil operatörlerin gelirlerini artırması için önemli bir fırsat sunacak bu ihaleden her şirket maksimum faydayı sağlamayı amaçlıyor. Bu yüzden ihale öncesi şartnamede yer alacak koşullar çok önemli. İşte lobi faaliyetleri de bu nedenle kritik önemde.
Süreyya Ciliv gibi tecrübeli bir ismin böyle bir ihale öncesinde görevden ayrılması, piyasanın lideri konumundaki Turkcell için riskli görülebilir. Ancak şirket yönetiminin kamuya yakın olması bu riski azaltan bir unsur olarak görülüyor. Yine de direksiyona geçecek yeni ismin en büyük sınavını bu ihaleyle vereceğini tahmin etmek güç değil.
Sektörün diğer oyuncusu Avea ise Türk Telekom'un grup şirketi. Türk Telekom'da hâlâ kamu payı bulunması Avea'yı da kamuya yakın bir noktada tutuyor. Sektörde kamu ile bağı bulunmayan tek şirket ise yabancı sermayeli Vodafone.
Peki ama 4G ihalesinde devlet neyi satacak? Toplamda ulaşılması beklenen 1.5 milyar Euro'luk bedelin dayanağı ne? Gelin adım adım bakalım...

PAKET PAKET SATIŞ
 
Şirketler ihalede 4G hizmetini verecekleri frekans aralıklarını bir lisansla almış olacak. 4G hizmeti bant genişliği olarak adlandırılan 800 MHz, 1800 MHz ve 2600 MHz üzerinden sağlanacak. 800 MHz baz istasyonu geniş bir kapsama alanı sunuyor. Bu yüzden en kıymetli olan da bu. 1800 MHz ve 2600 MHz ise kapsama olan yerde kapasite yaratıyor. Yani kullanıcı sayısı çok olsa da hız kaybetmeyi engelliyor. Üç mobil operatöre de eşit imkan sunmak isteyen kamunun bu üç bant genişliğinden üçer ayrı frekans aralığı çıkararak satması muhtemel. İşte o paketler...
 
800 MHz İHALESİ
 
800 Mhz bandı nüfusun daha az yoğun olduğu yerlerde daha geniş bir alana sağlıklı 4G kapsaması yapılmasını sağlıyor. Türkiye'de yaklaşık nüfusun yüzde 7'si hâlâ çatı anteniyle televizyon izliyor. Bu yayınlar da 800 MHz bandı üzerinden yapılıyor. Bakanlık temiz frekans için bu yayınları sona erdirmek için çalışıyor. 
Ulaştırma Bakanlığı 800 Mhz olarak adlandırılan bu bant üzerinde 10'ar MHz'lik 3 ayrı frekans aralığı belirleyecek. Örneğin 780-790 MHz bir paket, 790-800 MHz bir paket ve 800-810 MHz ise ayrı bir paket olarak satışa çıkacak. Paketler için muhammen bedel oluşturulacak. Fiyatta rekabetin frekans aralıklarının cazibesine göre oluşacağı tahmin ediliyor.  Uzmanlar fiyat için Avrupa'yı baz almanın doğru olacağını söyledi. Nüfus, kişi başına gelir vs. etkenler fiyatı doğrudan etkiliyor. Avrupa'daki 800 MHz ihaleleri yaklaşık 400-500 milyon Euro civarında bir rakamla sonuçlanmış. Bunu Türkiye'ye uyarladığınızda ihale bedeli paket başına en az 300-350 milyon Euro ediyor.  800 MHz'nin en kıymetli frekans olduğunu, fiyatın daha da yükselebileceğini belirtmemiz de fayda var. Üç operatörün bu pakete vereceği toplam rakamın 1 milyar Euro'yu bulması şaşırtıcı olmayacak.
 
1800 MHz İHALESİ
 
Toplam 75 MHz'lik bant aralığını içeriyor. 15 MHz'lik bölümü şu anda Avea'nın elinde ve buradan 2G hizmeti veriyor. Kalan 60 Mhz'lik alan ihale edilecek. Burada 20'şer MHz'lik eşit alanlar oluşturulabileceği gibi 25-20-15 MHz'lik ya da 25-25-10 MHZ'lik versiyonlar 3 paket halinde satışa çıkarılabilir. 25 veya 30 gibi frekans büyüklüğü sahada avantaj sağlayacağı için burada kıyasıya fiyat savaşı yaşanacak. Yine Avrupa'ya bakıldığında fiyatın 800 MHz ihalesinin en az üçte biri bedelinde gerçekleştiği görülüyor. Burada elde edilecek gelirin paket başına 100 milyon Euro civarında oluşması muhtemel. Bu durumda üç operatör toplamda en az 300 milyon Euro ödeyecek.
 
2600 MHz İHALESİ
 
1800 MHz bandında olduğu gibi nüfusun yoğun olduğu bölgelerde 2600 MHz bantları yüksek hızlı 4G hizmeti sağlayacak. Burada boşta 70 MHz'lik bir bant genişliği var. Bu bant genişliği yine üçe bölünerek satışa çıkarılacak. Paket olasılıkları 35-20-15 MHz, 30-20-20 MHz gibi değişik versiyonlarda olabilir. İhalenin 1800 MHz ihalesine benzer bir fiyatlamayla sonuçlanması bekleniyor. Bu durumda yine paket başına en az 100 milyon Euro olmak üzere üç operatöre maliyet 300 milyon Euro'yu bulacak.
 
2 MİLYAR EURO'NUN ÜSTÜ HAYAL Mİ?
 
YUKARIDAKİ hesaplara göre Avrupa'daki ihaleler baz alındığında 800 MHz'den 1 milyar Euro, 1800 ve 2600 MHz'lerden ise 600 milyon Euro gelir elde edilebileceğini belirttik. Son dönemde Türkiye'de enerji, otoyol, havalimanı gibi baş döndürücü ihaleler gözönüne alınırsa 4G ihalesinin 2 milyar Euro'lu rakamlara ulaşması da mümkün. Bugünkü kurlar üzerinden 2 milyar Euro'nun yaklaşık 5.5 milyar TL edeceğini vurgulamakta da fayda var.
 

HAFTAYA 4G takvimi açıklanacak
 
BU yılın sonuna kadar 4G'nin hizmete açılacağı ifade ediliyor. Ancak bu konuda resmi takvim henüz açıklanmış değil. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'na yakın kaynaklardan aldığımız bilgilere göre gelecek hafta 4G takvimi kesinleşecek. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan, gelecek hafta Ankara'da düzenleyeceği basın toplantısıyla 4G'ye geçiş takvimini ve ihale sürecine yönelik birçok noktaya açıklık getirecek. 4G'ye geçiş için en yakın takvimin ise 7 ile 8 ay arasında süreceği ifade ediliyor. 3G ihalesi Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından yapılmıştı. 4G ihalesinin ise yine BTK tarafından ya da bizzat Ulaştırma Bakanlığı'nca yapılabileceği belirtiliyor.
 
4G nedir?
 
4G, 150 ile 300 megabit arasındaki hızlara çıkabiliyor. Bu da şu an kullanıdığımız 3G internetin yaklaşık 10 katı fazla bir hıza denk geliyor. Genellikle büyük miktarlarda veri transferi yapıldığında önemli bir avantaj sağlayan 4G, özellikle canlı televizyon yayını, online video ve HD video konferansı gibi internet servislerin performanslarını arttırıyor.