Para icat edilmeden önce alışverişi ve ticareti takas sistemi be­lirtiyordu. Mal ve eşyaların, değiş tokuş edilerek yapıldığı bu alışveriş türü internete taşındı ve paylaşım ekonomisi denilen yeni bir sistem yarattı. Kullanmadığınız eşyaları takas yoluyla ihtiyacı olan birine online kanallardan ulaştırmak bugün ülke­mizde de giderek popüler hale geliyor. Giysiden kitaba, tohum­dan yemeğe, beyaz eşyadan müzik aletine hemen her ihtiyacını­zı takas yoluyla karşılayacağınız sitelerin sayısı hızla artıyor. Gereksiz tüketimden kaçınmanızı sağlayacak olan bu sitelerin büyük bir kısmı aktif olarak ihtiyaç sahiplerini ücretsiz olarak buluşturuyor. Kimisi takas yoluyla alışverişin önünü açarken ki­misi de ödünç alıp vermeye odaklanarak paylaşımın yeni yolla­rını yaratıyor.

SOSYAL PAYLAŞIMIN YENİ YOLU

Bu tarz sosyal girişimlerin sayısının artacağına kesin gözüyle bakılıyor. Bu platformlarda kullanmadığınız, işinize yaramayan herhangi bir eşyanızı çöpe atmak, israf olmasına neden olmak yerine,   kullanabilecek  birisine ulaşmasını sağlamak üzere siteye ekleyebilirsiniz. Değiştirmeyi dü­şündüğünüz, beğendiğiniz ama artık ihtiyacınız olmayan tüm ürünler için ücretsiz üyelik yapabilir, ücretsiz ilan verebilir ve yine ücretsiz takas yapabi­lirsiniz. Her sitenin takas şartı farklı olup gayrimenkul, ilaç, taklit tasarım ürünler gibi kimi ürünlerin değiş tokuşuna izin verilmiyor. Bu sitelerin büyük bir kısmı herhangi bir gelir modeline sahip ol­mazken kimisi de reklamlar üzerinden ka­zanç sağlıyor.

İşte, elinizi cebinize attırmadan size tüketimin paylaşım odaklı kapısını açan sitelerden bazıları...

ZUMBARA.COM

"Zaman Kumbarası"nın kısaltma­sı olan Zumbara, kullanıcılarının za­manlarını değiş tokuş etmelerini sağ­lıyor. Zumbara kısaca para yerine zamanın kullanıldığı, yetenek ve tecrübelerin paylaşıldığı bir topluluk. Biraz daha açmak ge­rekirse, kullanıcılar hizmet verdikleri saat kadar bir başka kul­lanıcıdan yeni bir hizmet alıyor. Örneğin, bir kullanıcı iki saat İngilizce eğitim vermenin karşılığında hizmet verdiği kullanıcı­dan iki saatlik bir gitar dersi eğitimi alabiliyor. Site, kendisini "alternatif bir ekonomik sistem platformu" olarak tanımlarken tamamen gönüllülerin katkısıyla büyüyor.

TAKASY0LU.COM

"İster takasla, ister al, ister sat" sloga­nıyla yola çıkan sitede, kırtasiye ürünle­rinden antika eşyalara ev eşyasından oyuncağa çok sayıda kategoride kullanıcıların takas yapma­sı mümkün. İlanların ücretsiz verildiği sitede 15 kategoride eşya alışverişi ya­pılabiliyor. Henüz yeni bir girişim olan Takasyolu.com, güvenli takasa dair ipuçları da veriyor.

ESYAPAYLAS.COM

Bu sitede kullanıcılar ihtiyacı olan eş­yaları kendilerine yakın lokasyonlardan temin edebiliyor. Yapı malzemelerinden cep telefonuna çok sayıda kategorinin mevcut olduğu sitede, dilerseniz eşyaları hibe, dilerseniz takas ediyorsunuz; bu tamamen si­ze kalmış. Bahçe malzemeleri, ev dekoras­yonu, beyaz eşya ve mutfak malzemeleri, ofis ve büro malzemeleri, bilet-davetiye ve daha pek çok başlıkta paylaşım yap­manız mümkün.

FREECYCLE

Facebook üzerinden paylaşıma imkan tanıyan Freecycle, oldukça basit ve kullanışlı sistemiyle öne çıkıyor. Kullanı­cılar platformda ihtiyacı olanları talep ederken karşılığında ihtiyacı olmayanları da teklifle bir başkasına sunuyor. Freecycle İstanbul, Freecycle Ankara, Bisiklet Freecycle İstanbul olarak üç farklı platformda hizmet veren olu­şum bir Facebook topluluğu olarak hızla büyüyor. 12 binden fazla üyesi olan eşya paylaşım ağını özellikle öğrenciler sıklıkla tercih ediyor.

BOOKSERF

Bookserf "Kitapları Özgür Bırak" diyerek yola çıkmış bir kitap paylaşım platformu. Ödünç vermeye dayalı  sis­temde,   kitaplığınızdaki duran ve paylaşmak istediğiniz 8-10 adet kitabın fotoğra­fını çekip platforma yüklüyorsunuz, herkes aynı yöntemle paylaşıma dahil oluyor ve diğer yüklenen kitaplar arasından okumak istediği kitabı seçip iki hafta içinde okuyup geri getiriyor. İstanbul, Ankara ve İzmir'de kitap sahiplerinin paylaşım yapabildiği sistemde, İngilizce kitaplara ulaşmak da mümkün.

EŞYA KÜTÜPHANESİ

Ödünç alıp vermeyi kolaylaş­tırarak paylaşım kültürünü ha­tırlamak, topluluklar oluştur­mak ve  ortak kullanımı arttırma amacıyla ku­rulan Eşya Kütüphanesi, 2012'de kuruldu ve o günden bu yana büyüyor. Siteden aldığımız bilgilere göre, şu anda Türkiye çapında 600'e yakın eşya ödünç verilebilir ola­rak listelendi ve bugüne dek binden fazla ödünç isteği yapıldı. Ödünç isteği sonrası telefonla iletişime devam eden kullanıcılar olduğu için, net ödünç alıp ver­me sayısı bulunmuyor. Siteden en çok paylaşı­lan eşyalar kitap, kamp ve spor malzemeleri, müzik ve film CD ve DVD'leri, özel günler­de giyilebilecek gece elbisesi ve ayakkabı­lar.

VERRR

Bir tür sosyal sorumlu­luk anlayışlıyla yola çıkan Verrr platformu, kullan­madığınız eşyaların ilanını verdiğiniz, bu eşyaya ihtiyaç duyanların ise size mesaj atıp ürüne ulaştığı bir diğer platform. Sat­mak, kiralamak kesinlikle yasak, amaç sadece "ver­mek". Takas sisteminin de işlemediği plat­formda, ihtiyaç sahipleri ilgili ürünün ila­nına ulaşarak eşya sahibi kişiyle iletişim kuruyor.

KARDEŞİM GİYSİN

İki çocuk sahibi girişimci bir annenin kurmuş olduğu Kardeşim Giysin, çok çabuk  kü­çülen    ve kullanılmaz hale gelen bebek-çocuk kıyafetlerini tekrar kullanıma sokma ihtiya­cından doğmuş bir platform. Bu­rada, anneler ihtiyaç sahibi diğer annelerle iletişim kurarak kendi ço­cuklarının küçülen kıyafetlerini paylaşı­yor. "Dolapta beklemesin, kardeşim giy­sin" sloganını kullanan sitede, oyuncak alışve­rişi de mümkün.

GİYSİ TAKASI

Giysi, çanta, ayakkabı, şapka, kolye, gözlük, eldiven, aksesu­ar, atkı, bere... Kullanmaktan sıkıldığınız ya da hiç kullanmadı­ğınız giysilerinizi, küçük gelen, büyük gelen, he­diye gelip bir ke­narda bekleyen, markalı ya da markasız iyi durumda ne varsa tüm giysilerin paylaşılabildiği bir platform. İç çamaşırı ve ma­yo hariç, giysilerin takas edile­bildiği site, kullanıcılarını duyu­rularla şehrin belli başlı bölge­lerinde buluşturuyor. Site, şim­dilik İstanbul'daki kullanıcılar için hizmet veriyor.

TRAMPA İLE KOLAY TAKAS

Trampa bir uygulamanın adı. "Değişim" anlamına gelen trampa kelimesinden yola çıkılarak geliştirilen takas uygulaması Trampa, "Birinin çöpü, diğerinin hazinesidir" sözü ile kullanıcıları karşılıyor. Trampa'ya sosyal ağ hesaplarınız ile kayıt olabiliyor ve birkaç adımda takas yapmak istediğiniz ilanı ekleyebiliyorsunuz. Sonrasında ise yayındaki ilanınıza diğer kullanıcıların verdiği takas tekliflerini görmeye başlıyorsunuz. Aynı şekilde, siz de ilgilendiğiniz diğer ilanlar için teklif vermeye başlayabiliyorsunuz. Kullanıcılarının işini kolaylaştırmak için uygulama içinde takas tekliflerini konuşmak üzere karşılıklı. (Ezgi Güler/Para Dergisi)