11 Eylül 2001 saldırısından sonra dünya genelinde havalimanı güvenliğine ayrılan bütçe artmasına karşın, dış kapıda başlayan aramalardan uçuş bileti kontrolüne kadar geçen sürede yolcular birçok güvenlik aşamasından geçiyor. Ancak değişen ve gelişen teknoloji sayesinde hiç durmadan geçilen güvenlik ve pasaport noktaları ve bilim kurgu filmlerini aratmayacak şekilde e-vize, e-pasaport, e-kapılar, e-kimlikler konuşulmaya başlandı.
 
TEKNOLOJİDE YENİLİKLER NELER?
Sürekli artan güvenlik tehditleri, güvenlik kontrollerindeki müdahaleci önlemler ve uzun yolcu kuyrukları, müşteri memnuniyetsizliğini artırırken kişilerin fiziksel özelliklerini analiz eden ve her geçen gün gelişen biyometrik sistemler kamusal alanlardaki güvenlik açıklarına çözüm sunacağı gibi getirdiği kolaylıklar sayesinde havayolu ulaşımını da kolaylaştıracak. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) yakın geçmişte geleceğin kontrol noktalarına ilişkin vizyonunu da açıkladı. Yolculara zaman tasarrufu ve konfor, havayolu şirketlerine müşteri memnuniyeti ve operasyonel verimlilik getirecek olan akıllı güvenlik (smart security) anlayışı hükümetlere de tehditlere karşı güçlü bir kontrol mekanizması sunacak.
 
Dış kapı kaldırımından uçağa kadar olan yolda hiç durmadan geçilecek yeni nesil güvenlik anlayışında; tüm vücut yolcu tarama, el bagajı tarama, merkezi görüntü işleme, davranış analizi, kontrol noktasında gerçek zamanlı izleme, patlayıcı izi arama, risk odaklı güvenlik gibi farklı takip ve değerlendirme sistemleri kullanılacak. Yeni teknolojiler ile havalimanlarında havalimanı çevre güvenliği önem kazanacak.
Standart pasaportlar tarihe karışacak, e-pasaportlar çıkacak. Kâğıt biniş kartları olmayacak, elektronik biletle geçiş yapılacak hatta parmak izi ya da iris taramasıyla doğrudan bilet entegrasyonu sağlanacak. Çantadaki sıvı kozmetik ürünlerin ve bilgisayarların x-ray cihaza konulmadan önce çıkarılması gerekmeyecek. Kemer ve ayakkabılar çıkarılmayacak.
 
RİSK TAŞIYAN VE BİLİNMEYEN YOLCUYA DETAYLI ARAMA
Yeni dönemde risk taşıyan kişiler ve bilinmeyen yolcular daha detaylı tarama, inceleme ve hatta sözlü sorgulamadan geçirilecek. Uzaktan takip sistemiyle alanında özel eğitim almış kişilerce yolcu davranış gözlem ve analizi yapılacak. Pozitif ve negatif davranışlarına göre bireyin risk analizi çıkarılacak. Pist üzerinde yer alan bir aracın plakasına kadar detay veren yüksek çözünürlüklü kameralar kullanılacak.
 
4 HAVALİMANI DÜNYADA ÖNE ÇIKIYOR
Günümüzde en yüksek güvenlik teknolojilerine sahip yolcu dostu havalimanları arasında Cenevre Havalimanı, Amsterdam Schiphol, Londra Heathrow ve Londra Gatwick havalimanları dikkat çekiyor
 
1 EYLÜL’E KADAR TÜRKİYE’DE 11 HAVALIMANINDA
Pilot havalimanı olarak İzmir Adnan Menderes Havalimanı’nda terminal girişinde güvenlik kontrolleri kaldırıldı. Güvenlik kontrollerinin kaldırılmasıyla yeni güvenlik teknolojileri de gelecek. 1 Eylül’e kadar Atatürk de dahil 11 havalimanına vücut tarayıcılar yerleştirilecek. Aynı zamanda iz dedektörleri de bu havalimanlarına konulacak. Havalimanı güvenliği konusunda uzmanlara göre terminal girişlerindeki güvenliğin kaldırılmasıyla beraber kalacak tek güvenlik kontrol noktasında vücut tarayıcılar da mevcut güvenliğe destek olacak. Yine pasaport sonrası tek noktada yolcular dedektörlü kapıdan geçecek ve bagajları da X-ray’lere konulacak. Vücut tarayıcıdan bütün yolcular geçmeyecek, sadece seçilen yolcular geçirilerek kontrole tabi tutulacak. Bütün yolcuların vücut tarayıcıdan geçirilmesinin büyük bir zaman kaybına neden olacağını söyleyen uzmanlar, İzmir ile başlayan pilot uygulamanın diğer havalimanlarında da başlamasını bekliyor.
Gökhan ARTAN / HTGazete