İstanbul geçtiğimiz hafta 9. İnternet Yönetişimi Forumu’na (IGF 2014) ev sahipliği yaparak birkaç günlüğüne ‘internetin başkenti’ oldu. Forumu düzenleyen Birleşmiş Milletler’e göre beş binden fazla sosyal medya kullanıcısının kullandığı “#IGF2014“ etiketi 19 milyon Twitter kullanıcısına erişti. Hükümet temsilcileri, özel sektör, sivil toplum aktivistleri, akademisyenler ve bilişim uzmanlarının teşkil ettiği 3 bin 500 kişi internetin geleceğini; ABD merkezli özgürlük ve demokrasi odaklı düşünce kuruluşu Freedom House’a göre ‘internet regülasyonu için kilit ülke’ konumundaki Türkiye’de tartıştı.


Forum’un resmi düzeydeki en önemli katılımcılarından biri Avrupa Birliği Komisyonu’nun Başkan Yardımcılarından, dijital ajandadan sorumlu Neelie Kroes oldu. İstanbul’daki yoğun programı içerisinde Bilgi Üniversitesi’nde “İfade Özgürlüğü Şakaya Gelmez” başlıklı bir konuşma yapan ve dijital dünyada özgürlüklerle yakından ilgili Kroes’in sözcüsü Ryan Heath’le konuşma imkanı yakaladık.

‘Online haklar evrenseldir’
Türkiye’de ifade özgürlüğü, internette bilgi edinme ve paylaşma hakkı konularındaki uygulamaların AB’ye üyelik sürecine etkisini sorduğumuzda Heath, “Online haklar artık offline haklar gibi evrensel insan haklarının bir parçası” cevabını veriyor. Heath, “Türkiye’de daha az gazetecinin hapiste olmasından mutluyuz. Fakat geleneksel alanlarda ilerleme olmasına rağmen internet yasası gibi yeniliklere bakarsanız, sorunun alan değiştirdiğini görürsünüz” saptamasıyla, Youtube ve Twitter gibi sosyal paylaşım sitelerine erişimin Türkiye’de demokrasinin değerlendirilmesinde önemli bir araca dönüştüğünü doğruluyor. ‘Yasal uzman’ olmadığının altını özellikle çizen Heath yine de; 1993’te hukukun üstünlüğü, kurumsal demokrasinin varlığı, azınlık haklarının güvence altına alınmasını AB üyeliği için şart koşan Kopenhag kriterlerine internetteki özgürlüklerin de ‘ruhen’ eklendiğini belirtiyor.  

Twitter için orantılılık ilkesi
“Basın özgürlüğü konusunda tavrımız şu: Her şey serbest olmalı. Yasaklamak için çok iyi bir nedeniniz olmalı” ifadesiyle kısıtlamaların kural değil istisna olması gerektiğini belirten Heath, “Komisyon üyesi Kroes, internet üzerinden topluma yönelebilecek ‘gerçek tehditleri’ kabul ediyor ama bir hesap kanunsuz davranıyorsa buna verilecek cevap; 15 milyon insanın Twitter’a erişimini kesmek olmamalı. Türkiye’ye hep salık verdiğimiz ‘orantılılık ilkesine göre düzenleme’ yapılması yönünde” diyor. Heath’in Brüksel adına bir hatırlatması da var: Türkiye’de cumhurbaşkanının halkoyuyla seçilmesini doğrudan demokrasi açısından bir ilerleme olarak görüyor ve tebrik ediyoruz. Fakat demokrasi sadece seçim değil. Demokrasi; ifade özgürlüğünü, toplanma ve gösteri yapma hakkını da içerir. (GÜLSİN HARMAN-Milliyet)