Döviz kurları nedeniyle fiyatları yüzde 30’a yakın oranda artan akıllı telefonlarda ‘IMEI klonlama’ uygulaması yeniden hortladı. Hanife Baş'ın Milliyet'teki haberine göre cep telefonu sahipleri yeniden “IMEI numarası klonlanmıştır. Cihaz 30 gün içinde kapatılacaktır. Satın aldığınız yere başvurunuz” mesajıyla karşılaşmaya başladı.

Fiyatların artması nedeniyle Kaçak getirilen telefonların yurtiçinde kullanılabilmesi için yurtiçinde var olan IMEI numaraları kişilerin isteği dışında klonlanıyor.
Sektör yetkilileri, Türkiye’ye kaçak yolla giren cep telefonu sayısının bu yıl 900 bine çıktığını belirtiyor. Yüksek fiyat ve vergiden kaçmak için getirilen bu telefonlar bu şekilde sisteme sokuluyor. 

Tüketici mağdur oluyor

Telefonlarına mesaj gelen tüketicilerin faturalarıyla beraber Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na (BTK) başvurması gerekiyor. Ancak bu durumda bile yine mağduriyetleri bitmiyor. Sorun hallolsa da telefonlarını sadece tek bir hatla kullanabiliyorlar. Telefon başka hatla çalışmıyor. Aile bireylerine vermeye ya da ikinci el olarak satmaya kalktıklarında ise yeniden BTK’ya başvurmaları gerekiyor. Bu da telefonun değerinin azalmasına neden oluyor.
Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği (MOBİSAD) Yönetim Kurulu Başkanı Sinan Ekşi, Türkiye’de yılda 13 milyon cep telefonu satıldığını anımsatarak, bunların yüzde 8’inin kaçak yolla geldiğini söyledi. Ekşi, “Geçen yıla göre kaçak telefon sayısında artış var. Fiyatlar artınca yurtdışından getirmek daha cazip hale geldi. Geçen yıl 600 bin adet olan kaçak cep sayısı bu yıl 900 bine çıktı. Bu da IMEI klonlamanın yeniden yaygınlaşmasına neden oldu. Devletin de bu durumda 900 milyon TL’lik vergi kaybı var” dedi.

‘Yasa gözden geçirilsin’

Ekşi, IMEI klonlama sorununun çözümü için yapılması gerekenleri ise şöyle sıraladı: “BTK’nın elindeki ölü IMEI stoğu temizlenmeli. Kaçakçılar bu numaralara çok kolay erişebiliyor. Üreticiler telefonları klonlanmayacak şekilde üretmeli. Sanayi Bakanlığı’nın bu konuyla ilgili yasayı tekrar gözden geçirmesi gerekiyor. Klonlanan telefonların ispat edilmesi durumunda birden fazla hatla çalışmasına izin verilmeli.”
 
IMEI nedir?

IMEI, cep telefonunun kimlik numarası olarak adlandırılıyor. 15 haneden oluşuyor. Tek bir cihaza özel olarak üretim aşamasında ekleniyor. 
IMEI numaraları telefonun arkasında bataryanın alt kısmında bulunuyor. Telefon kutularının üzerine IMEI numaralarını yazan üreticiler de var. IMEI’nizi bataryanızdan ya da *#06# kodlayarak öğrenebilirsiniz. Kaçakçılar farklı şekillerde ele geçirdikleri bu numaraları kolayca kopyalayabiliyor. 
 
Adeta sektör haline geldi

Türkiye’de, BTK’nın önleme çabalarına karşın IMEI koplayalama bir sektör haline gelmiş durumda. 50 TL’ye koplayama yapan, IMEI klonlama makinesi satanlar bile var. Evinde kullanmadığı eski telefonu olanlardan IMEI numaralarını bu işle uğraşanlara satanlar da bulunuyor. Hurda telefonların IMEI’lerinin kullanılması da yaygın. Rastgele mağazalara girerek IMEI’leri kaydeden dolandırıcılar da var. Telefon üreticileri bu sorunu azaltmak için harekete geçmiş durumda. IMEI numarası artık batarya yerine telefonun çekirdeğine işlenmeye başladı.
 
‘Faturanızı mutlaka saklayın’

Telefonunun IMEI’sinin klonlandığına dair mesaj alanların yapması gerekenler ise şöyle:
-  Önce Mobil Cihaz Kayıt Sistemin’e (MCKS) girerek uyarının doğru olup olmadığın teyit edin.
-  E-devlet’ten de IMEI sorgulayabilirsiniz.
-  ‘Bu IMEI numarasının başka cihazlara kopyalandığı tespit edilmiştir’ yazısını görürseniz harekete geçin.
-  Telefonu aldığınız yere ya da doğrudan BTK’ya (0312 294 94 94) başvurmanız gerekiyor.
-  Elinizde fatura ya da garanti belgesi varsa işiniz daha kolay. Ama yoksa nereden aldıysanız oraya başvurun.
-  Faturanızla yetkili servise gidip telefonunuzu cep numaranızla eşleştirin.
-  Ama sorunu halletseniz bile telefonu tek hatla kullanabileceksiniz.
-  Telefonunuz garanti kapsamında ise değişim talep etme hakkınız var.
-  Tüketici hakem heyeti veya tüketici mahkemesine de şikayette bulunabilirsiniz.
 
‘Satıcılar öneriyor’

Tüketici Sorunları Derneği (TÜSODER) Başkanı Aydın Ağaoğlu ise, akıllı telefonlarla beraber fiyatların arttığını aktararak, şunları söyledi: “Kurlar da yükselince klonlama faaliyeti hız kazandı. Son dönemde bize gelen şikayetler arttı. Yurtdışından telefon getirtip klonlatmayı öneren satıcılar bile var. Ama tüketicilerin bunlara dikkat etmesi lazım. Biraz daha ucuza mal edebilirsiniz ama telefon üç ay sonra kullanılamaz hale gelir. Zaten sahtekarlarla baş etmek tüketicilerin harcı değil. Devletin bunu yapanlara karşı caydırıcı yaptırımlarını artırması gerekiyor.”