Şimdilik en erken 10 yılda kurulması beklenen bu dijital evrenin perakende ve oyun sektöründe neleri değiştirmesi bekleniyor? İşte dikkat çeken iki değerlendirme...

İnsanları ortak bir sanal dünyada buluşturacak sistemi ifade eden ‘metaverse’ yani sanal evren (öteevren), Facebook’un (Meta) adını ve stratejisini değiştirmesiyle yeniden tartışılmaya başlandı. Peki metaverse perakende sektörünü nasıl dönüştürecek? Oyun dünyasını nasıl etkileyecek

İnsanların hayal edebileceği her şeyi yapabileceği bu evrenin yüz milyarlarca dolarlık ticarete ev sahipliği yapması bekleniyor. Şimdilik en erken 10-15 yılda kurulması beklenen bu dijital evrende otomobiller yarış pistinde kullanılıp satın alınacak, mobilyalar artırılmış gerçeklikle evlere uygulanacak. Markalar sanal mağazalar satın alıp tüketicilere hem dijital hem fiziksel ürünler satacak.

Yapay zekâ tabanlı çoklu kanal perakende uygulama yönetimi çözümleri sunan yeni nesil perakende analitiği şirketi REM People’ın CEO’su Bülent Peker, tüm sanal dünyaların bir araya gelmesiyle oluşan bu paralel gerçekliğin hayallerle sınırlı olduğunu söylüyor. Bülent Peker, metaverse ile birlikte perakende dünyasını bekleyen yenilikleri şöyle anlatıyor:

SANAL DÜNYANIN SANAL ÜRÜNLERİ

“Moda ve dekorasyon markaları bu yeni evrende artırılmış gerçeklik teknolojilerini kullanacak. Kıyafetler ve mobilyalar artırılmış gerçeklikle evlere uygulanacak. Bunun yanında bu sanal dünyada da kişiler ve evler için sanal ürünler satılacak. Şimdiden bazı markalar bu sanal ürünlere satmaya başladı bile.”

MARKALAR SANAL MAĞAZALAR AÇACAK

“Geleceği gören markalar sanal mülk satın alacak ve marka varlıklarını ve deneyimlerini geliştirmek için kullanacak. Zamanını iki farklı dünya arasında bölen tüketicilere hem dijital hem de fiziksel ürünler satacaklar. Geciken markaların gerçek dünyada ve eski internetteki gettolarda sıkışıp kalması bile mümkün.”

ÇOKLU KANAL GENİŞLEYECEK
“Yeni dünyada müşteriler internette gezindikleri gibi sorunsuz şekilde mağaza vitrinlerini ziyaret etmeyi ve metaverse'te ürün aramayı bekleyecek. Her perakendeci, sanal olarak satın alınan ürünlerin hızlı şekilde ‘gerçek dünya’da yerine getirilmesini destekleyen güçlü bir çoklu kanal yapısına ihtiyaç duyacak.”

GERÇEK DÜNYADAN SANALA PROMOSYON

“Fiziksel ürünlerin ve fiziksel mağazaların, ambalaj ve tabelalara gömülü QR kodları ve artırılmış gerçeklik (AR) ve sanal gerçeklik (VR) deneyimleri ile sunulana benzer şekilde metaverse ile bağlantıları olacak. Müşteriler, fiziksel dünyada saklı metaverse ödüllerini avlayabilecek.”

ÖNCE SANAL EVRENDE DENE, SONRA SATIN AL
“Bugün statik olarak mağazalardan otomobil satın alınırken metaverse’te bir galeriden seçilen otomobil ünlü bir yarış pistinde kullanıldıktan sonra satın alınabilecek. Aracın tüm özellikleri sanal dünyada gerçek gibi incelenebilecek.”

OYUN SEKTÖRÜNÜ NASIL DEĞİŞTİRECEK?

Oyun geliştiricilere özel kuluçka merkezi Game Factory'nin CEO'su Efe Küçük ise oyun dünyasının metaverse'teki yerini ve metaverse'ün oyun sektörünü nasıl etkileyeceğini anlattı. Metaverse'te olması vadedilen birçok şeyin aslında halihazırda şu anda zaten olduğunun altını çizen Küçük, metaverse'ün günlük hayatımıza girebilmesi için atılması gereken adımlara değindi.

“ASLINDA ZATEN HAYATIMIZDA”
Küçük, metaverse'ün aslında oyun sektöründe uzun zamandır var olan bir şey olduğunu söyledi. Sürekli konuşulan Z kuşağında hatırı sayılır bir 'gamer' kesimin kendilerine internette farklı bir kimlik oluşturduklarını belirten Küçük, "Anonim kimlik oluşturmak, internetin var oluşundan beri olan bir ihtiyaç" dedi.

Efe Küçük, şunları söyledi: "Habbo Hotel ya da Sanalika gibi kendi kurgusal dünyasını oluşturmuş birçok oyun var. Özellikle çocuklar arasında dünyanın en popüler oyunlarından biri haline gelen Roblox da bu oyunlardan biri. Roblox, kendi dünyanızı inşa edip başkalarının oluşturduğu dünyaları ziyaret edebildiğiniz ve sosyal etkileşime girebildiğiniz dev bir oyun; bir evren. Yani şu an herkesin bahsettiği metaverse kavramı aslında zaten hayatımızda. Sadece bu sanal dünya, yeteri kadar gerçekçi hissettirmiyor. Bunun daha gerçekçi hissettirmesi konusunda ise önümüzdeki senelerde VR, AR ve XR gibi teknolojiler bizlere yol gösterecek."

FACEBOOK’UN TOPLADIĞI VERİLERLE GÜÇLÜ BİR ÜRÜN ÇIKAR MI?

Metaverse'ün hayatımıza daha fazla girebilmesi için gerçekçilik hissiyatının artması gerektiğini vurgulayan Küçük, bunun artabilmesi için de VR teknolojilerinin gelişmesi gerektiğini söyledi.

Küçük, "VR cihazları yeteri kadar ulaşılabilir değil. VR'ın daha ulaşılabilir olması ve VR/AR/XR teknolojilerinin daha fazla gelişmesiyle metaverse hayatımıza daha fazla girebilir. Bu konuda en pozitif etki ise tartışmasız Facebook'un, yeni adıyla Meta'nın çok ciddi bir adım atmış olması. Bu adım sadece oyun şirketlerinin ilgisini bu yöne çekmekle kalmıyor, aynı zamanda neredeyse her birimizin üyesi olduğumuz bu dev ağda toplanan verilerle gerçekten güçlü ve gerçekçilik hissiyatı yüksek bir ürün çıkabilir mi sorusunu akıllara getiriyor" dedi.

“VR OYUN STÜDYOLARI HENÜZ YETERLİ İLGİ GÖRMÜYOR”

70'ten fazla oyun stüdyosuna destek veren Game Factory'nin CEO'su, Türkiye'deki VR oyunu geliştiren stüdyoların finansal kaynaklara ulaşmakta problemler yaşadığını belirterek, şöyle konuştu:

"Türkiye'de VR ve AR gibi teknolojilerle ilgilenen birçok oyun stüdyosu bulunuyor. Bu oyun stüdyoları niş bir kitleye hitap ettiğinden mobil oyun stüdyoları kadar ilgi göremiyor, haliyle finansman ve destekler konusunda problemler yaşayabiliyorlar… Günün sonunda VR teknolojisi, oyun sektörünü ve metaverse'ün gelişimini çok yakından ilgilendiriyor."

“ONLINE OYUNLARDA GERÇEK TİCARET ZATEN VAR”
Metaverse'ün blockchain tabanlı bir evren olduğunu söyleyen Küçük, "Blockchain dendiğinde akla sadece coin'lerin gelmesi doğru değil. Metaverse, şu an için blockchain teknolojilerinin ve birimlerinin uyum içerisinde çalışabileceği bir evren olarak görünüyor. Blockchain dendiğinde akla sadece coin'lerin gelmesi kesinlikle doğru bir yaklaşım değil fakat gerçekçi baktığımızda bu durumun en büyük sebebi ise metaverse üzerinden yapılacak ticaretler ve kullanılacak para birimi" diye konuştu.

Oyuncuların tıpkı gerçek dünyada olduğu gibi bazı online oyunlarda da ticaret yaptığını belirten Küçük, metaverse'te olacak olan ticaretlerin aslında şu anda da gerçekleştiğinin altını çizerek şu bilgileri verdi:

"Metaverse'te olacak olan ticaretler aslında şu anda da gerçekleşiyor. Simülasyon ya da rol yapma oyunu olarak tabir ettiğimiz online oyunlar (WoW, New World gibi) halihazırda kendi para birimleri üzerinden bir ekosistem, bir market oluşturmuş durumda. Tıpkı gerçek dünyada olduğu gibi bu dünyalarda da oyuncular pazarlıklar yapıyor, ticaret yapıyor, para biriktiriyor, yatırım yapıyor ve parasını değerlendirebiliyor. Bu ve bunun gibi aktivitelerin metaverse'te de olacağı kesin. Metaverse içerisindeki para biriminin merkeziyetsiz bir token/coin olması, bunun da gerçek dünyadaki bir para birimiyle takas edilebilir bir hale gelmesi hem şirketler hem de kullanıcılar açısından bir avantaja dönüşebilir."

‘RİSKLERİNDEN KORUNABİLMEK İÇİN ÇOCUKLARA EĞİTİM ŞART’

Çocukların metaverse'ün içerisindeki uygunsuz içeriklerden nasıl korunabileceğine ve ailelerin bu konudaki görevlerine değinen Küçük, "Öncelikle internetin çocuklar için tam anlamıyla herhangi bir şekilde güvenli olduğuna ya da olabileceğine inanmıyorum. Aynı şekilde, internete bu kadar korkarak bakılmasını da doğru bulmuyorum. Özellikle oyunlar konusunda gerçek olmaktan uzak birçok endişe de görüyorum. Cinsel içerikli ya da şiddet içerikli ögelerle karşılaşma gibi riskler, özellikle Roblox gibi sosyal rol yapma oyunlarında her an olabiliyor. Çünkü bu tarz oyunlarda karşınızdaki anonim karakterler ile her an iletişime geçebiliyorsunuz" dedi.

Ailelerin çocuklarını kısıtlamaları yerine, çocuklarına dış dünya için verdikleri eğitimi dijital dünyaya uyarlayarak vermeleri gerektiğine dikkat çeken Küçük, şöyle konuştu:

"Çocuklarımızı bu risklerden koruyabilmek adına onları oyun gibi büyük bir eğlence ve yaratıcı bir araçtan uzak tutmak yerine çağa uygun yetiştirmemiz gerekiyor. Çocuklarımıza nasıl zamanında 'Yabancılarla konuşma" dendiyse, bu önemli eğitimi günümüze uyarlamamız gerekiyor. Sadece oyun genelinde değil, internet genelinde bir eğitim olmalı bu. ‘Sosyal medyada ne paylaştığına dikkat et, konumunu her yerde paylaşma, tanımadığın biri mesaj atarsa cevap verme’ gibi. Bu, temel eğitimlerden biri haline gelirse internetteki risklerin birçoğunun daha kontrol edilebilir ve çözülebilir olduğunu görebiliriz."