Ekonominin yeni nesil girişimleri startup’lar pandemiye karşın 2020 yılında adlarından söz ettirmeyi başardı… Bu yıl pek çok sektör için olduğu gibi onlar için de zorlu geçti. Ancak çok güzel gelişmeler yaşandı. Onlar için fırsatlarla dolu bir yıl oldu. Türk startup’lar önemli çıkışlara imza attı. Peak Games’le beraber Türkiye’den ilk unicorn’un (milyar dolarlık şirket) çıkışına tanıklık ettik. Startup sayısı ve farklı girişimler artarken, yatırımcı tarafında da güzel gelişmeler yaşandı. Startups Watch verilerine göre, ülkemizde 2020 yılı kasım başı itibariye 118 milyon dolarlık yatırım yapıldı. Peak Games ve Rollic Games çıkışlarıyla beraber ise toplamda 2 milyar dolarlık katma değer yaratıldı. Yazı dizimizde startup ekosistemine, fırsatlara ve yatırımcıların 2021 yılı planlarına mercek tuttuk. Önemli yatırımcılardan değerlendirmeler aldık.

Fırsata çevirdiler

Endeavor Türkiye ve Galata İş Melekleri Başkanı Emre Kurttepeli, pandemide başarılı startup’ların yeni şartlara uyum sağlamakta daha başarılı olduğunu belirterek, “Diğer şirketlere göre daha küçük yapılarda oldukları ve birtakım kararları almakta daha esnek davranabildikleri için sürece uyum sağlamakta daha az zorlandılar. Aralarında bu krizi fırsata çeviren teknoloji şirketleri dahi oldu. Uzaktan eğitim, e-ticaret, oyun girişimleri bu dönemi büyüyerek geçirdi” diyor.

Türkiye’de bu yıl şu ana kadar 118 milyon dolar yatırım toplandığını da aktaran Kurttepeli, “Insider 32 milyon dolar, Meditopia 15 milyon dolar, Getir 10 milyon dolar yatırım aldı. Bu yatırımların üzerine Peak Games’in Zynga’ya 1.8 milyar dolarlık, Rollic Games’in 168 milyon dolarlık satışı gibi çıkışları da ekleyecek olursak katma değer 2 milyar doların üzerinde. Bu da bize doğru işlerin pandemi gibi krizlerden etkilenmediklerini gösteriyor” diye konuşuyor.

Peki, pandemi yatırımcıları nasıl etkiledi? Kurttepeli, bu soruya şu yanıtı veriyor: “Her kriz beraberinde fırsatları da getirir. Pandemide yatırımcılar biraz daha temkinli davranmakla birlikte doğru işlere yatırım yapmaya devam ediyor. Bu yıl ciddi yatırımlar oldu. En çok yatırım teknoloji odaklı firmalara yapıldı. Fakat tarımdan sağlık teknolojilerine farklı alanlarda yatırımlar mevcut. Özellikle oyun sektöründe hareketlilik halen sürüyor.”

Yatırımcılar açısından 2021 yılında hangi sektörlerin gözde olacağı konusunda ise Kurttepeli, şunları söylüyor: “Sağlık teknolojileri daha önem kazanacak. Fintek’in her zaman Türkiye için potansiyeli yüksek. Pandemiyle ilintili sağlık, uzaktan eğitim, çalışmayı destekleyen ürünler, dijital ödeme sistemlerinde büyük potansiyel var. Oyun sektörü çok ciddi ivme kazandı. Makine öğrenimi ve yapay zekâ alanlarından beslenen girişimler de gelecek vaat ediyor. Aşı ile pandemi kontrol altına alınırsa ekosistemde canlanmalar olacaktır. Önümüzdeki yıl da büyük yatırımlar gündeme gelecek. 2021 pandemi döneminin yaralarının sarıldığı bir yıl olacak.”

Morali bozmayın, iyi lider olun

Emre Kurttepeli, girişimcilere şu tavsiyelerde bulunuyor: “Öncelikle girişimcilerimiz moral bozmamalı ve ‘iyi liderler’ olmalı. Bu kapsamda ekip ve müşterilerin sağlık ve güvenliğine ekstra dikkat edilmesi şart. Şirket işleyişinde ise nakit akışı yönetiminin önemi iyi kavranmalı. Gereken yerlerde masraflardan tasarruf yapmak gerek. Girişimler alacaklarını ve tahsilatlarını yakından takip etmeli. Pandemide ayakta kalmayı başarabilen girişimler pandemi sonrasında daha güçlü hale gelecektir.”

Aslanoba: Yatırımı hiç kesmedim

Türkiye’de en ünlü melek yatırımcılardan biri Hasan Aslanoba. O pandemiye karşın yatırımlarına ara vermedi. Aslanoba, teknoloji bazlı startup ve fonlara yatırım yaptıkları için pandemiden genel olarak olumsuz etkilenmediklerini anlatıyor ve ekliyor: “Mart ve nisan aylarında pandemi zirve yaptığında, ilk haftalarda sokağa çıkma yasakları nedeniyle bazı yatırımlarımız çok olumsuz etkilendi. Ancak zamanla hayatın normalleşmesiyle pek çoğu toparlandı. Hatta bazı yatırımlarımız bugün itibariyle olumlu etkilenmiş durumda.

Yeni iş modelleri

Türkiye ve globalde çok küçük fonlar ve yatırımlar dahil, 400’den fazla projeye toplamda 98 milyon dolar teknoloji yatırımı yaptım. Martı, Bisu gibi yerli startup’lara yatırımlarım oldu. Yurt dışında ise, yapay zeka ve yazılım bazlı, genelde global hedefi olan startup’lara, küçük çaplı, erken aşama yatırımlar yaptım.”

B2B, SaaS gibi işlerin halen globalde en cazip yatırım alanları olduğunu belirten Aslanoba, şunları söylüyor: “Finans, sağlık, perakende, lojistik gibi alanlarda yapay zeka bazlı startup’ların çok büyük yatırımlar aldığını görüyoruz. Market ürünlerini hızlı teslim eden iş modellerine büyük ilgi gösteriliyor.

Benim yatırımlarım da bu yönlerde. Türkiye’deki yerli startup’lara da son yıllarda çok sayıda yatırım yapıldığı doğru. Ancak bu Türkiye’ye özgü bir durum değil, aynı gelişmeye dünyada da fazlasıyla tanık oluyoruz. Dünya ortalamasına ulaşabilmek için bile bizim startup’lara gelen yatırımların yaklaşık 15 kat artması gerekiyor.

Hemen her alanda açık görüyorum. B2B SaaS startup’ları, yapay zeka bazlı olan ve finans, sağlık, perakende, lojistik gibi büyük pazarlarda faaliyet gösteren startup’lara ilgim çok fazla. Kripto paralar için de yeni bir yükseliş dönemi açılabilir. Startup’lara yatırım planlarım hiç bitmeyecek gibi duruyor. Çünkü geleceğin ekonomilerine startup’ların şekil vereceğini biliyorum.”

‘Küresel alana oynayın’

Hasan Aslanoba, girişimcilere ise şu tavsiyede bulunuyor: “İçinde çok iyi mühendislerin de olduğu süper star bir ekip kursunlar. Büyük pazarda tercihen globalde büyük sorun çözmeye çalışsınlar. Hangi sorunu çözeceklerine karar vermeden önce, globalde hangi işlerin büyük yatırımlar aldığına da baksınlar. Belli bir lokalde ürün-pazar uyumunu yakaladıktan sonra çok gecikmeden global müşterileri ve yatırımcıları kazanmaya çalışsınlar.”

Oyun devinden 1.2 milyar dolarlık satın alma

 

Kanada'da dev oyun şirketi çalışanları için sahte rehine ihbarı

 

Zynga 11 yıl sonra o oyunun fişini çekiyor