Kişisel ya da şirket verileri fark etmeksizin yaşanan veri kayıpları gittikçe artış gösteriyor. 2012 yılından beri büyük bir oranda artış gösteren veri kayıpları ve her hafta yüz binlerin üzerinde bozulan sabit disk, durumun vahametini ortaya seriyor. Hard-disk'lerin bozulması ya da yaşanan veri kayıplarında yaşanan teknik problemlerin yanı sıra büyük payı kullanıcı hataları alıyor.

Özellikle veri kurtarma hakkında doğru bilinen yanlışların veri kaybına ve cihazların da kurtarılamaz hale gelmesine sebep olduğunu belirten Veri Kurtarma Hizmetleri Genel Müdürü Serap Günal, veri kurtarma alanında kayıplar yaşatan şu 5 yanlış efsaneye dikkat çekiyor:

1- Katı hal sürücüler, sabit sürücülerden çok daha güvenilirdir
Katı hal sürücülerinin hareketli parçaları yoktur ve bu nedenle doğrudan fiziksel hasara daha az duyarlıdırlar. Muhtemelen daha güvenilirler, ancak bu, kullanıcının veri depolama alışkanlıkları ve SSD'nin çöp toplama yöntemi de dahil olmak üzere bir dizi faktöre bağlıdır.

2- Bir sabit diskteki verileri bir dondurucuya koyarak kurtarabilirsiniz
1990'ların sonunda, birçok veri kurtarma laboratuvarında sabit disklerin okuma / yazma kafalarındaki sorundan dolayı verileri kopyalamak adına soğutmak için özel dondurucular vardı, ancak bu günlerde kullanılmayan bir teknik. Bunun nedeni de sabit sürücü yoğunluklarının 1990'lardan bu yana önemli ölçüde genişlemesi ve okuma / yazma kafası teknolojisinin çok ileri boyutlara taşınması. Bu günlerde, bir sabit diskin dondurulması kesinlikle iyileşme durumunu olumsuz yönde etkiliyor. Ayrıca, bu tekniği deneyen kullanıcılar genellikle bu amaç için tasarlanmış özel soğutuculara erişemezler. Sürücülerini buzdolaplarına koyarak, cihazlarını neme maruz bırakıyorlar ve bu da sürücünün sıcaklığı donma seviyesinin altına düşmesinden dolayı sorunlara neden oluyor.

3- Veriler silindiğinde sonsuza dek kaybolur
Bu ifadenin doğruluğu işletim sistemine, dosya sistemine ve medya türüne bağlıdır. Ancak genel olarak konuşursak, silinen dosyalar kurtarılabilir. Bir dosyayı sabit sürücüden sildiğinizde, sürücü yalnızca boş alanı kullanılabilir olarak işaretler. Sürücünün daha fazla veri yazması gerektiğinde, bu kullanılabilir alanın üzerine yazarak silinen dosyayı kalıcı olarak ortadan kaldırır. Bu nedenle, önemli bir dosyayı yanlışlıkla sildiyseniz, en iyi seçeneğiniz bilgisayarınızı hemen fişten çekip sürücüyü bir veri kurtarma şirketine götürmektir.

4- Hemen hemen her şeyi kurtarmak için veri kurtarma yazılımı kullanabilirim
Fiziksel olarak zarar görmüş cihazınızda veri kurtarma yazılımı çalıştırmak olacak tam bir iyileşmeyi de önler. Manyetik malzemenin eksik, okuma / yazma kafalarının fiziksel olarak zarar gördüğü bir cihazda veri kurtarma yazılımı ile veri kurtarılamaz.

5- Veri kurtarma şirketleri sabit sürücüleri tamamen onarır
Bir anlamda, veri kurtarma teknisyenleri belirli durumlarda geçici olarak sabit sürücüleri onarırlar. Hasarlı bileşenleri değiştirir ve söz konusu sürücüyü kısmen işlevsel duruma getirir. Burada anahtar kelime kısmendir. Çünkü sabit bir arıza, bir sürücünün işlevselliğini büyük ölçüde etkiler, bu nedenle sürücü nadiren çalışır ve bu nedenle bir müşterinin sabit sürücüsünü mükemmel şekilde işlevsel bir duruma getirilir ibaresi tam anlamıyla doğru değildir. Bunun yerine, kullanıcının istediği ve kurtarılabilen verileri başka cihazlara kopyalanabiliyor.

6- Verileri gerçekten siliyor muyuz?
Bir dosyaya ihtiyaç olunmadığında bilgisayardaki geri dönüşüm kutusuna sürüklemek veya telefonlardaki sil seçeneğine dokunmak verilerin silineceği anlamına geliyor. Ancak, bu işlem sadece verilerin artık görünmeyeceği anlamını taşıyor. Silinen veriler klasörlerde veya bulunduğu ortamlarda görünmese de cihazlarda yer almaya devam ediyor. Telefonlar, hard diskler ya da bilgisayarlarda fotoğraflar, dosyalar, kişisel ve çalışılan şirketlere ait birçok veri depolanıyor. Bazen veriye ihtiyacın kalınmaması bazen de yapılan bir hata ile verilerin silindiği düşünülüyor. Silme işlemi, sabit sürücüden veya bellek kartından tamamen çıkarıldığı anlamına gelmiyor. Gerçekleşen işlem, sadece cihazda kapladığı dosya adı ve alanın kaldırıldığı anlamına geliyor, dosyanın tutulduğu alan cihazda boş olarak işaretleniyor. Bir dahaki sefere dosya indirildiğinde veya bir veri kaydedildiğinde, gelen yeni bilgileri depolamak için silinen dosyanın bıraktığı boş alan kullanılıyor.

7- Kalıcı olarak silmek için…
Basit silme işleminin ardından tüm verilerin tamamen yok olduğunu düşünen kullanıcıların veri güvenliği adına daha fazla adım atarak cihazlarını tamamen temizletmeleri gerekiyor. Kullanıcıların göremedikleri için tamamen ortadan kaldırdıklarını düşündüğü dosyalar cihazlarında kalmaya devam ettiği için finansal bilgilerden kişisel verilere kadar her şeye kötü niyetli kişiler kolayca ulaşabiliyor. Kişisel veriler, kurumsal kayıtlar, finansal raporlar gibi hassas verilerin güvenliği için ise silme işleminden daha fazlasına ihtiyaç duyuluyor. Verileri kalıcı olarak silmek isteyen kullanıcıların öncelikle format atmak ile onu temizlemenin aynı şey olmadığını fark etmesi gerekiyor. Dosyalarını kalıcı olarak silmeyi amaçlayan kişilerin sildikleri verilerin üzerine farklı veriler yazması şart.

8- Yanlışlıkla silindiyse…
Kullanıcılar yanlışlıkla fotoğrafları, videoları veya dokümanları sildiklerinde bir daha onlara ulaşamayacakları için üzülüyorlar. Verilerin sonsuza dek kaybolmasının işletim sistemine, dosya sistemine ve kullanılan medya türüne bağlı olarak değişse de genel olarak silinmediğini, kaybolmadığını ve kurtarılabildiğini belirten Serap Günal, silinen önemli veriler için en iyi seçeneğin profesyonel bir destek almaktan geçtiğinin altını çiziyor. Özellikle fiziksel olarak zarar görmüş cihazlarda veri kurtarma yazılımı çalıştırmanın olacak tam bir iyileşmeyi de önleyeceğine dikkat çeken Günal, manyetik malzemenin eksik, okuma / yazma kafalarının fiziksel olarak zarar gördüğü bir cihazda veri kurtarma yazılımı ile veri kurtarılamayacağını belirtiyor.