TÜBİTAK öncülüğünde Türk mühendisler, başta havaalanları olmak üzere binaların girişlerinde güvenliği sağlamak amacıyla kullanılan X-ray cihazlarını tarihe gömecek bir sistem geliştirdi. Radyasyon üretmeyen yerli sistem 10 metreden aldığı görüntüyle bomba, silah ve uyuşturucuyu tespit ediyor. 2015’te kullanılmaya başlanacak yerli güvenlik tarama cihazı, X-ray’lerden daha üstün özelliklere sahip. Radyasyona da yol açmıyor. Yeni sistem sivil ve askeri tesislerin girişlerinde tehlikeli maddelerin girişini engelleyecek.
Son dönemlerde başta savunma sanayi olmak üzere ithal edilen stratejik ürünlerin, Türkiye’de üretilmesi yönündeki Ar-Ge projelerine verdiği destekleri arttıran TÜBİTAK, önemli bir projeyi daha destek kapsamına aldı. Milli Savunma Bakanlığı Ar-Ge Teknoloji Dairesi Başkanlığı ile TÜBİTAK MAM Malzeme Enstitüsü, Uluslararası Yüksek Teknoloji Laboratuvarı ve BİLKENT NANOTAM arasında başlatılan proje ile Terahertz Görüntüleme Sistemi geliştiriliyor.
Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, X-ray cihazlarından daha üstün özellikleri bulunan sistemin, uzaktan algılama ile bomba, silah, bıçak ve uyuşturucu taşıyan insanları 10 metre uzaktan tespit edebildiğini bildirdi. Türkiye’de geliştirilen cihazın, sivil ve askeri tesislerde kullanılabileceğinin altını çizen Ergün, bunun insan sağlığı üzerine herhangi bir zararı olmadığını söyledi.
TÜBİTAK’ın Kamu Kurumları Ar-Ge destekleme programı kapsamında proje için destek verdiğini dile getiren Ergün, “Sistemde terahertz teknolojisi kullanılıyor. 10 metre uzaklıkta 3 santimetre çözünürlükte görüntü alınacak. Elde edilen görüntüyle üzerinde silah, bıçak ve bomba gibi tehlikeli obje taşıyan insanlar güvenli bir uzaklıktan tespit edilecek” dedi.
10 metreden tespit
Sistemin savunma sanayi, ulusal güvenlik, havacılık ve uzay sanayisinde kullanılan fiber kompozit malzemelerin üretim öncesi kalite ve homojenite kontrolünde de kullanılacağını ifade eden Ergün, “Biyoloji ve sağlık bilimleri, tahribatsız ölçümlendirme, gıda ve tarımsal ürünlerin kalite kontrolü yapılabilecek. Uyuşturucu ve yasadışı kimyasal malzemelerin tespiti de 10 metreye kadar yapılabilecek” diye konuştu.
Hamilelere ve sağlığa zararsız
Sağlığa zararsız olması ve güvenli mesafeden görüntü sağlama özellikleriyle yeni sistemin diğer teknolojilerden ayrıldığını vurgulayan Ergün, “Hamile bayanlar ve çocuklara yönelik de kullanılabilecek. İlgili frekans bandında alıcı ve sensör sistemlerinin geliştirilmesi ile de ülkemizde bu teknolojinin geliştirildiği ilk proje olacak” dedi. Nihat Ergün, sistemin havaalanlarından kullanılmasıyla birlikte, artık ayakkabıların X-ray cihazlarından geçirilmesine gerek olmayacağımı, yolcuların güvenlik çemberinden doğrudan geçebileceğini bildirdi.
Sistem hedefe sinyal göndermeden çalışacak
Projeyi yürüten Doç.Dr. Bahattin Türetken, görüntüleme sisteminin, hedefe yönelik herhangi bir sinyal göndermeden çalıştığını, hedef üzerindeki gizlenmiş nesnelerin kozmik arka plan ışımasından kaynaklanan yayınımlarından tespit edildiğini söyledi. Türetken, sistemin aşırı sis altında da görüntüleme yapabileceğini dile getirdi.
"İnsan yaşantısına etki edecek 10 teknolojiden biri"
Bahattin Türetken Malzeme Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Bahadır Tunaboylu ise dünyada henüz çok bakir olan bir alanda terahertz teknolojisinin Türkiye’ye kazandırılmasının çok önemli olduğunu söyledi. Teraherzin insan yaşantısına etki edecek 10 teknolojiden birisi olduğunun altını çizen Tunaboylu, aynı zamanda önemli bir test altyapısı da oluşacağını anlattı.
Terahertz kağıt kalınlığı boyutunda
Elektromanyetik spektrumun mikrodalga ile kızıl ötesi bölgenin arasına denk gelen bir aralıkta bulunan yaklaşık kağıt kalınlığı boyutlarında dalga boyuna sahip ışınımlara terahertz ışınımı deniliyor.