Cep telefonlarının parça maliyeti 100 dolar civarına denk gelirken, montajın bile Türkiye’de yapılması cari açığa olumlu katkıda bulunuyor.
Bir yılda Türkiye’deki cari açığa yaklaşık 5 milyar dolarlık delik açan cep telefonlarıyla, ‘yerli’ üretim yeniden gündeme geldi. Türkiye’deki teknoloji üreticilerinin hız verdiği yerli cep telefonu üretiminde montajın bile Türkiye’de yapılması cari açığa büyük bir katkı sağlıyor. Buna rağmen şu anda montajının bile Türkiye’de yapılamadığı cep telefonları için üreticiler çalışmalarını hızlandırıyor.
Apple bile üretemiyor
Apple başta olmak üzere hemen hemen tüm cep telefonu üreticileri yüzde 100 yerli üretime sahip değil. Uzakdoğu ve ABD’li birçok farklı üretici tarafından geliştirilen parçalar, cep telefonu üreticileri tarafından bir araya getiriliyor. Hatta Apple, davalık olduğu Samsung’tan bile işlemci almak zorunda kalıyor. Bu yüzden şu anda bir markanın veya bir ülkenin tek başına cep telefonu üretebilmesi imkânsız durumda. Dolayısıyla Türkiye’nin de yüzde 100 yerli bir cep telefonu üretmesi oldukça zor görünüyor. Ancak tasarım, işletim sistemi entegrasyonu, anakart tasarımı, kutu ve şarj aleti gibi parçaların Türkiye’de geliştirilebilir ve parçaların montajı Türkiye’de yapılabilir.
Montaj maliyeti ikiye katlıyor
Türkiye’deki yerli cep telefonları üzerinde proje geliştiren şirketlerden aldığımız bilgilere göre yurtdışında monte edilerek ihraç edilen telefonlar ile yurtiçinde montajı tamamlanan telefonlar arasında bile önemli bir maliyet farkı bulunuyor. Montajın Türkiye’de gerçekleştirilmesi cep telefonu başına yüzlerce dolar fark yaratabiliyor. Üst seviyedeki bir akıllı telefonun maliyeti 100-150 doları buluyor. Ancak aynı telefonun yurtdışından birleştirilip gönderilmesi cihazın fiyatını hemen hemen ikiye katlıyor. Türkiye’de yapılacak montaj hamlesi bile Türkiye’deki cep telefonlarından kaynaklanan cari açık üzerinden önemli bir etkiye sahip olabilir. Şarj aleti, kutu ve tasarım gibi geliştirmelerin Türkiye’de yapılması ise özellikle yan sanayinin gelişmesi açısından önemli noktada yer alıyor.
Yerli üretimde durum ne?
Yerli üretim akıllı telefon konusunda ilk adım atan şirketlerden biri Turkcell oldu. Altı ay önce ‘Gebze’ kod adıyla üzerinde çalışmaya başlanan cihaz Turkcell T40 olarak geçen hafta tanıtıldı. Türkiye’deki elektronik üreticilerinden Vestel yerli akıllı telefon konusundaki çalışmalarını sürdürüyor. Şirketin gelecek aylarda ilk akıllı telefon modelini tanıtması bekleniyor. Bunun yanı sıra daha önce yerli montaj tablet bilgisayarını tanıtan General Mobile, yerli üretim akıllı telefon modeli için çalışmalara hız vermiş durumda bulunuyor.