Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD), 2017 yılı “Bilgi ve İletişim Teknoloji Sektörü Pazar Verileri”ni açıkladı. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Başkanı Dr. Ömer Fatih Sayan, TÜBİSAD Başkanı Kübra Erman Karaca’nın açılış konuşmasını gerçekleştirdiği toplantıda TÜBİSAD Bilgi Merkezi Komisyonu Başkanı Levent Kızıltan ve proje danışmanı Deloitte Türkiye’nin Ortağı Tolga Yaveroğlu çalışma hakkında açıklamalarda bulundu.

Toplantıya görüntülü telekonferans yöntemi ile katılıp açılış konuşmasını yapan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Başkanı Dr. Ömer Fatih Sayan, Bilgi ve İletişim teknolojileri (BİT) sektörünün diğer sektörlerin gelişimini etkileyen merkezi bir konumda olduğunu belirterek, raporu hazırlayan TÜBİSAD’a ve paydaşlarına teşekkür etti.

Bilgi ve İletişim sektörlerini geliştirmenin önümüzdeki yıllarda daha önemli bir hale geleceğini vurgulayan Sayan, Türkiye’nin bu alanda teknoloji geliştiren ve üretim yapan bir ülke olması için çaba sarf edildiğini söyledi.

Yerli ve milli bir BİT oluşturmanın önemine dikkat çeken Sayan şöyle devam etti:

“Türkiye’nin 5G’ye yerli ve milli imkanlarla geçmesi için ‘5G Türkiye Forumu’nu oluşturduk. 5G Türkiye Forumu’na operatörler, üreticiler ve sektörün tüm temscilleri üye. Şunu çok açık bir biçimde söyleyebilirim ki, Türkiye 5G’yi, yerli ve milli imkanlarla kullanan ilk 10 ülke arasında olacak.’

Toplantının açılış konuşmasını yapan TÜBİSAD Yönetim Kurulu Başkanı Kübra Erman Karaca, "Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sektör Verileri" çalışmasının her yıl daha önemli hale geldiğini belirterek sektör hakkındaki değerlendirmelerini paylaştı.

2017 yılında bilgi ve iletişim teknolojileri sektörünün büyümesini sürdürdüğünü belirten Karaca, şöyle devam etti: “Her yıl çift haneli büyüme gerçekleştiren Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sektörü, 2017 yılında da büyüme trendini geliştirerek devam ettirdi. Bilişim sektörü için belirlenen 2023 hedefine 

ulaşmak için, 2017’de kaydedilen büyümenin yaklaşık 2 katı hızda bir yıllık ortalama büyüme hızını yakalamalıyız.

Türkiye geçtiğimiz 5 yılda “Dijital ekonomiye dönüşüm” konusunda önemli adımlar attı. Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sektörleri (BİTS) altyapısını geliştirdi ve şirketler kesiminde BİT kullanımında belli bir mesafe alındı. Kamunun altyapı oluşturmada ve e-devlet hizmetlerinin kalitesinde sağlamış olduğu gelişme, BİT’in şirketler kesimi ve vatandaşlar tarafından daha yaygın olarak kullanılması için önemli oldu. Ancak Türkiye’nin bu alanda kat ettiği mesafeyi, diğer ülkeler ile karşılaştırdığımızda hak ettiğimiz yerden oldukça geride olduğunu üzülerek tespit ettik. Türkiye’de BİTS’in toplam özel sektör katma değeri, istihdamı ve yatırımları içerisindeki payı OECD ülkelerinin oldukça altında seyretmeye devam ediyor. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımı artarken, üretim kapasitemiz düşük kalıyor.

Bu durumda ancak gerekli önlemlerin alınması ve çalışmaların yapılması ile yaklaşık yüzde 25 oranında bir büyüme başarıldığı takdirde, BİT sektörü yaklaşık 3 yıl gibi bir zaman zarfında kendini katlayacaktır.

Dijital ekonomi stratejilerini ve politikalarını yönlendiren bir yönetişim modeli ve yapılanması zorunludur. Bu yapı sadece bir topluluğu değil, tüm toplumu; sadece bir sektörü değil tüm sektörleri; sadece bir kamu kurumunu değil tüm kamu kurumlarını kapsayıcı ve denetleyici sorumlulukta olmalıdır.

Dijital değişimin yönetimi, koordinasyonu ve etkinliği devletin en üst seviyede ve rolde bu konuyu sahiplenmesi ile ilgili mevzuat ve kanunlarla desteklenmesiyle mümkün olacaktır.

Bu noktada, Bilim Teknoloji ve Sanayi Bakanlığımızın sanayimizin katma değerini ve yüksek teknolojili ürünlerin payını arttırmak üzere başlattığı “Sanayide Yüksek Teknolojiye Geçiş Programı”nı ve Bilişimi sektörünü stratejik sektörlere dahil etmesini çok değerli buluyoruz.”

Yedincisi tamamlanan Bilgi Merkezi projesinin bu sene de bir parçası olmaktan çok mutlu olduklarını ifade eden Deloitte Türkiye’nin Ortağı Tolga Yaveroğlu, “Sektörde geçen sene hem TL hem de dolar bazında beklentilerin üzerinde bir büyüme gerçekleşti, ancak diğer ülkelerle de karşılaştırdığımızda özellikle hizmet sektörünün henüz arzu ettiğimiz kadar gelişemediğini görüyoruz.” şeklinde konuştu.

2017 Bilgi ve İletişim Sektörü Pazar Büyüklüğü

TÜBİSAD adına açıklama yapan Deloitte Türkiye’nin Ortağı Tolga Yaveroğlu'nun verdiği bilgilere göre, Türkiye bilişim sektörünün 2017 yılında büyüklükleri şu şekilde sıralandı:

Bilgi ve İletişim Teknolojileri toplam sektör büyüklüğü Türk Lirası bazında yüzde 18,2’lik büyüme ile 2017 yılında 116,9 milyar TL’lik hacme ulaştı. Sektörün 2012 yılından bu yana büyümesi yıllık ortalama yüzde 15 olarak gerçekleşti ve bu süre boyunca sektör iki katı boyuta ulaştı.

Toplam sektör büyüklüğünü oluşturan iki ana unsurdan birisi olan bilgi teknolojileri Türk Lirası bazında yüzde 18,9’luk büyüme ile 41,3 milyar TL'ye, İletişim Teknolojileri ise yüzde 17,8'lik büyüme ile 75,6 milyar TL’ye ulaştı.”

2017 yılında 41,3 milyar TL’lik büyüklüğe ulaşan Bilgi Teknolojileri sektörünün alt kategorilerindeki büyüklük şöyle oldu:

Bilgi Teknolojileri donanım: 16,0 milyar TL

Bilgi Teknolojileri yazılım: 18,8 milyar TL

Bilgi Teknolojileri hizmet: 6,4 milyar TL

Bilgi Teknolojileri kategorisinde, bir önceki yıla göre en yüksek büyüme yüzde 29,1 ile hizmet kategorisinde gerçekleşti. Hizmet sektöründeki büyümeyi yüzde 20,5 ile yazılım, yüzde 13,8 ile donanım sektörleri takip etti.

İletişim Teknolojileri sektörü 2017 yılında 75,6 milyar TL büyüklüğe sahip oldu. Alt kategorilerin dağılımı ise şöyle oldu:

İletişim Teknolojileri donanım: 24,5 milyar TL

İletişim Teknolojileri elektronik haberleşme: 51,1 milyar TL

İhracat 1,3 milyar dolar

Sektörün, toplam ihracat rakamı ise ABD doları bazında bir önceki yıla göre yüzde 10,6 artarak 1,3 milyar dolar’a ulaştı. Toplam ihracatın 898 milyon dolarlık kısmı yazılımdan geldi. Yazılım ihracatı geçen yıla oranla dolar bazında yüzde 13 büyüdü. Özellikle kurdaki artış ve ihracat odaklı politikaların da desteği ile sektörün ihracatı son 3 yılda dolar bazında iki katına çıktı.

Rapora göre, en fazla ihracat yüzde 63 ile Avrupa Birliği (AB) ülkelerine yapıldı.

İstihdam

2017 yılında sektörün toplam istİhdamı 128 bin kişiye çıktı. Toplam istihdamda (karşılaştırılabilir büyüme olarak) yüzde 5’lik bir artış kaydedildi.

Sektörün toplam istihdamının yüzde 69'u Bilgi Teknolojileri kategorisinde bulunuyor.

Teknokentler

Teknokentlerde büyüme sürdü, 2017 yılında teknokentlerde yaratılan ciro bir önceki yıla göre yüzde 36,6 oranında artarak 15,8 milyar TL’ye ulaştı. Bu verilerile teknokentlerde toplam sektör hacminin yüzde 14’ü oluşturuldu.

Türkiye’de e-ticaret pazarını uluslararası standartlara göre ölçümleyen “Türkiye e-Ticaret 2017 Pazar Büyüklüğü” raporu bir basın toplantısı ile açıklandı. Rapora göre Türkiye’de e-Ticaret sektörü 2017 yılında yüzde 37 oranında artış göstererek 42,2 milyar TL’lik büyüklüğe ulaştı.

Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD) Yönetim Kurulu Başkanı Kübra Erman Karaca’nın açılış konuşmasını yaptığı toplantıda, sunum TÜBİSAD e-Ticaret Komisyonu Başkanı Burak Ertaş tarafından gerçekleştirildi. Deloitte Türkiye Ortağı Tolga Yaveroğlu ise toplantıya konuşmacı olarak katıldı.

Basın toplantısının açılış konuşmasını yapan TÜBİSAD Yönetim Kurulu Başkanı Kübra Erman Karaca, e-ticaret sektörü hakknıda şunları söyledi:

“Temsil ettiğimiz sektör tüm alt kategorileri ile birlikte Türkiye'nin hızla büyüyen, gelişen ve en dinamik sektörleri arasında yer alıyor. Ne kadar sevindirici ki sektörümüzün büyüme alanları gelişen teknoloji ile gün geçtikçe artıyor. E- ticaret bunlardan bir tanesi... İnternetin hayatımızın her alanında aktif rol almasının bir sonucu olarak daha hızlı, pratik ve farklı ödeme fırsatları sunan elektronik ticaret sektörü gün geçtikçe büyüyor. Bu yıl beşincisini hazırladığımız " Türkiye e-Ticaret Pazar Büyüklüğü"nü de birazdan sizlerle paylaşacağız. e-Ticaret, Bilgi ve iletişim teknolojileri sektörünün büyüyen bir parçası... Ülkemizin elektronik ticaret uygulamalarının ve hacminin geliştirilmesinde önemli rol oynayacağını düşündüğümüz TÜBİSAD raporunun da sektöre faydalı olmasını diliyoruz.”

Beşincisi tamamlanan Türkiye E-ticaret Pazar Büyüklüğü çalışmasının bu sene de bir parçası olmaktan çok mutlu olduklarını ifade eden Deloitte Türkiye Danışmanlık Hizmetleri Ortağı Tolga Yaveroğlu, “Çalışmamızın hem lokal hem de global birçok kaynak tarafından referans alınıyor olması bizi çok memnun ediyor. 2013 yılından bu yana Türkiye’de e-ticaret sektörü üç misli büyüdü; ancak pazarın potansiyelini değerlendirdiğimizde hala yolun başında olduğumuzu düşünüyoruz.” şeklinde konuştu.

TÜBİSAD e-Ticaret Komisyonu Başkanı Burak Ertaş ise e-ticaretin bir ülkede büyümesinde internet kullanımı, bankacılık hizmetlerinin ve lojistik altyapının gelişmişliği, kullanıcıların e-ticaret alışkanlığı gibi faktörlerin etkili rol oynadığını belirterek şunları söyledi: “Türkiye’de son yıllara baktığımızda e-ticaretin yanı sıra e-ticareti destekleyen diğer alanlarda da çok ciddi bir büyüme ve gelişme olduğunu görüyoruz. 2017 yıl sonunda, bir önceki yıla göre e-ticaret pazar büyüklüğü yüzde 37 artarak 42 milyar TL’nin üzerine çıkmış durumda. Bu önemli rakama rağmen e-ticaretin toplam perakende pazarına oranı ise yüzde 4,1 ile gelişmekte olan ülkelerin altında kalıyor. Bununla birlikte, kullanıcı deneyiminde yapay zekâ ve makine öğrenimi ile gelen yeni yaklaşımların itici gücü ve mobildeki kullanım artışı, bunu destekleyen 4.5G/5G teknolojileri sayesinde hızlanan erişim ile büyümesini hızlandıracağını öngörüyoruz.

TÜBİSAD Türkiye’de E-Ticaret Pazar Tanımlama ve 2017 Pazar Büyüklüğü Raporu Sonuçları:

Toplam Pazar: 42,2 milyar TL (yüzde 37 yıllık büyüme)

Alt kırılımlar:

Tatil-Seyahat: 14,8 milyar TL (yüzde 47 yıllık büyüme)

Sadece Online Perakende: 14,7 milyar TL (yüzde 31 yıllık büyüme)

Çok Kanallı online Perakende: 8,2 milyar TL ( yıllık yüzde 32 büyüme)

Online Bahis : 4,4 milyar TL (yüzde 39 yıllık büyüme)

Sadece online perakende:

Online Pazaryeri : 7,1 milyar TL (yüzde 35 yıllık büyüme)

Online- Çok Kategorili: 3,5 milyar TL (yüzde 33 yıllık büyüme)

Online – Özel Alışveriş: 3,2 Milyar TL (yüzde 23 yıllık büyüme)

Online – Dikey: 1,0 Milyar TL (yüzde 18 yıllık büyüme)

Çok kanallı online perakende:

Çok Kanallı – Elektronik: 3,0 Milyar TL (yüzde 25 yıllık büyüme)

Çok Kanallı – Giyim & Ayakkabı : 1,7 Milyar TL (yüzde 43 yıllık büyüme)

Çok Kanallı – Ev & Dekorasyon : 0,9 Milyar TL (yüzde 35 yıllık büyüme)

Çok Kanallı – Eğlence & Kültür : 0,4 Milyar TL (yüzde 23 yıllık büyüme)

Çok Kanallı – Diğer : 2,2 milyar TL (yüzde 36 yıllık büyüme)

e-Ticaretin toplam perakende içindeki payı (Toplam Perakende pazarında online işlemlerin oranı) :

Türkiye: yüzde 4,1

Gelişmiş Ülkeler Ortalaması: yüzde 9,8

Gelişmekte Olan Ülkeler Ortalaması: yüzde 4,8

Tanımlar

e-Ticaret: Bilgisayar, tablet veya cep telefonu gibi mobil cihazlar aracılığıyla internet üzerinden yapılan işlemler "Online" olarak adlandırılmaktadır. Ürün ya da servis siparişi online kanaldan verilen, teslimatı online ya da çevrimdışı (elden, kargo aracılığı vb online olmayan teslimatlar) olan, ödemesi online kanaldan ya da çevrimdışı (kapıda ödeme, havale, eft vb) yapılabilen alışveriş.

e-Ticaret Kategorileri Tanımları:

"Çok Kanallı": Hem internet üzerinden hem de fiziksel mağazadan satış yapanlar

"Sadece online": Fiziksel mağazası olmayıp sadece internet üzerinden satış yapanlar

"Pazaryeri": Alıcı ve satıcıların web sitesi üzerinden iletişimde bulunmalarını ve işlem yapmalarını sağlayan siteler.

"Özel Alışveriş": Üyelik sisteminin geçerli olduğu ve üyelerine özel olarak kampanyalar düzenleyerek, indirimli satış yapan siteler.

"Çok Kategorili": Çeşitli ürün ve hizmet veren siteler

"Dikey": Belli ürün veya hizmeti veren siteler

Türkiye e-Ticaret Pazar Büyüklüğü -2017” raporu TÜBİSAD tarafından, Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) proje ortaklığı, Deloitte Türkiye proje yönetimi ve SimilarWeb proje veri ortaklığı tarafından hazırlandı.