Günde milyarlarca kez arama yapılan internet arama motoru Google’da artık unutma dönemi başlıyor. Avrupa Birliği Adalet Divanı (ABAD), İspanyol vatandaşının Google’a açtığı dava sonucu hakkındaki geçersiz linklerin kaldırılmasına karar verdi. Ancak bu karara bilişim hukukçuları tepki gösterdi. İfade özgürlüğünü zedeleyecek bir karar olarak yorumlanan dava sonucunun istismar edilebileceği ve bilgi alma özgürlüğüne darbe vurabileceği ifade ediliyor.
 
UNUTULMA HAKKI
 
Avrupa Birliği Komisyonu’nun 2012’den beri ‘unutulma hakkı’ düzenlemesi üzerine çalıştığını hatırlatan Bilişim Avukatı Burçak Ünsal, ABAD tarafından verilen kararın çok ince bir ayar gözettiğini ve bu yorumun yerel mahkemeler tarafından yanlış uygulanmasına yol açabileceğini dile getirdi. Ünsal, “Bu karar, her isteyen kendi hakkında bir haberin üzerinde üç beş yıl geçtikten sonra kaldırabileceği şeklinde yorumlanmamalıdır. Eğer gerçek bir haberin ulaşılabilir kalmasında kamu menfaati varsa, mahkemeler buna aykırı şekilde hareket etmemelidir. Aksinin kabulü bir kütüphaneye girip eski kitapların yakılmasından farksız bir sonuç doğurur” dedi. Türkiye’de ise ‘unutulma hakkı’nın yeni tartışılmaya başlanan bir konu olduğunu sözlerine ekleyen Ünsal, sözlerine şu şekilde devam etti: “Burada en önemli şey Türk mahkemelerinin yorumunu haber alma hürriyetine ve kamunun bilinçlenme hakkına zarar vermeyecek şekilde ‘unutulma hakkı’nın sonuçlarına hükmetmesidir. Zira toplumsal hafıza çok önemlidir ve unutmaması gerekenleri unutmak geleceğimizi de tehlikeye sokabilir.”
 
ANLAMSIZ BİR KARAR
 
Verilen kararı anlamsız ve fazla duyarlı bulduğunu ifade eden Bilişim Avukatı Gökhan Ahi ise arama motorlarının işlevinin ve nasıl çalıştığının Avrupa Birliği Adalet Divanı tarafından anlaşılmadığını ifade etti. Ahi, “Başkaları tarafından yayınlanan içeriklerin arama sonuçlarından kaldırılmasının istenmesi ifade özgürlüğünü de zedeleyebilecektir. Eğer bu karar emsal kabul edilirse arama motorları, aslında başkaları tarafından yayınlanmış ve kendi kontrolünde olmayan bir içeriği tek tek kontrol etmek zorunda kalacaktır” şeklinde konuştu.
 
İLK KEZ KALDIRILACAK
 
ABAD’ın kararına temel oluşturan dava, Mario Costeja adlı bir avukatın, Google’a dava açmasıyla başladı. Costeja, kendi ismiyle arama yaptığında, borç durumu ve mülkünü zorla satmak zorunda kalmasına yönelik Google’ın İspanyol gazetesine link verilmesinden dolayı 2009’da şikeyette bulundu. Bunun üzerine ABAD, söz konusu sitedeki haberin linklerinin Google’dan kaldırılmasına karar verdi. Google’ın mahkeme kararıyla arama motorundan link kaldırmasıysa ilk kez gerçekleşecek.
 
ARAMA MOTORLARI NASIL ÇALIŞIYOR
 
Google veya benzeri arama motorları, tüm sitelerin içeriklerini otomatik çalışan botlar aracılığıyla indeksliyor. İndekslemenin amacı, aranan bir içeriğin listelenebilmesini ve kolayca bulunabilmesini sağlıyor. Bir içeriğin ilgili internet sitesinden, yani kaynağından silinmesi durumunda bile arama motorlarında bu içerik bulunabiliyor. Dünyada milyarlarca internet sayfası olduğunu düşünüldüğündeyse bunu eş zamanlı olarak kaldırabilmek pek kolay olmuyor. Bu yüzden arama motorları, sık sık indeksleme yaparak kaldırılmış içerikleri arama sonuçlarından daha hızlı kaldırmaya çalışıyor.