BTK'nın toptan hat kiralama hizmetinde erişim yönteminin değiştirilmesi konulu kararıyla sabit hat pazarmda numara taşımanın kolaylaşmasının önü açıldı. Bunun taşımaları artırması ve fiyatları da ucuzlatması bekleniyor. Ancak alternatif işletmeciler, yeni uygulamayla serbestleşmenin önü açılsa da rekabeti artıracak ve pazarı büyütecek adımların hala atılmadığı görüşünü taşıyor.
 
Mobil telekom sektöründe en büyük hareketlenme ve pazardaki rekabet numara taşıma uygulamasının devre­ye girmesiyle yaşanmaya başlamıştı. Sabit telefon tarafında da 2009 yılında alınan kararla numara taşımanın önü açıldı ancak yeterli koşulların sağlana­maması nedeniyle buradaki geçişler beklenen düzeyde olmadı. Fakat bu ay Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nun (BTK) aldığı yeni karar­la birlikte ev ve işyerlerinde kullanılan sabit telefon numaralarının Türk Telekom haricindeki operatörlere ta­şınması kolaylaşıyor.
 
BTK'nın duyurduğu 'Toptan Hat Kiralama Hizmeti Yoluyla Abonelerine Ses Hizmeti Sunan Sabit Telefon Hizmeti İşletmecilerin Erişim Yöntemi­nin Değiştirilmesi' konulu karar ile sa­bit hat taşıma oranının artacağı ve fiyat­ların ucuzlayacağı tahmin ediliyor. Bu düzenlemeyle sabit numara taşınabilirliğinin tanımlanmış sürelerde aksama­dan gerçekleşmesi ve hizmetin kesin­tiye uğramadan devam etmesinin sağ­lanması bekleniyor.
 
KULLANICI SAYISI DÜŞÜYOR
 
BTK tarafından açıklanan son ve­rilere göre. bugüne kadar yaklaşık 76 milyon mobil numara taşınırken, taşı­nan sabit numara sayısı ise 700 bin ci­varında kaldı. 2014 yılı ikinci çeyrek verilerine göre Türkiye'de 13 milyon sabit hat abonesi var. Bu dönemde penetrasyon oranı önceki çeyreğe göre yüzde 2,1 azalarak yüzde 17'ye düştü. Yine rapora göre yaklaşık 2 milyon kullanıcı sabit telefon hizmet­lerinde alternatif işletmecilerden hiz­met aldı. Bu işletmecilerin üç aylık dö­nem için tüm serbest telekom hizmet­lerinden elde ettikleri gelirler, 292 mil­yon TL civannda gerçekleşti. Söz ko­nusu dönemde Türk Telekom net ola­rak 49 bin 342 abone kaybederken, Superonline ise net olarak 43 bin 784 abone kazandı. 14 yıllık serbestleşme sürecine bakıldığında sektördeki alternatif iş­letmecilerin pazar paylarının yüzde 8,88 olduğu görülüyor. Sabit ses paza­rında bu oran yüzde 10 iken, geniş-bant hizmetlerinde ise yüzde 18 sevi­yelerine ulaşıyor.
 
PAZAR DARALIYOR
 
Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği (TELKODER) Başkanı Yusuf Ata Anak, sabit hat pa­zarının küçülmesinde tek etkili nede­nin mobildeki gelişme olmadığını, pa­zardaki rekabet eksikliğinin de büyü­meye engel olduğunu ifade ediyor. Anak. "Bir pazar rekabet ile destek­lenmezse yerinde saymaya ve sonun­da küçülmeye mahkumdur. 2003 yı­lında toplam trafik içinde yüzde 76 olan sabit ses trafiği bugün çok büyük pazar kaybıyla yüzde 8'e düştü. Sabit internet tarafında da benzer bir tab­loyla karşı karşıyayız. Bu alanda da gerekli büyüme sağlanamı­yor ve hatta son iki yıldır abone sayılarında gerileme oldu" diyor.
 
2008 yılında 17 milyon 490 bin sabit telefon abone­si bulunurken bu rakam 2012 yılında önemli bir dü­şüşle 13 milyon 860 bin aboneye geriledi. Bu düşüş eğilimine göre 2023'te ise sabit hat abone sayısının 3 milyona kadar in­mesi öngörülüyor.
 
"KARAR YETERSİZ"
 
Bu öngörüler nedeniyle BTK'nın pazardaki rekabeti artıracak yeni adımlar atması bekleniyor. Alternatif işletmeciler yeni kurul karan karşısın­da olumlu görüş bildirse de bunu ye­tersiz buluyor. Turkcell Superonline Genel Müdürü Murat Erkan, bu düzenle­menin Toptan Hat Kiralama (THK) kullanıcısının erişim yönteminin değiştirilmesi­ne yönelik olarak yapılan bir düzenleme olduğunu ve sektörün esas sorunu olan THK numaralarının taşına-maması sorununa herhangi bir çözüm getirmediğini düşünüyor. Murat Erkan, "Toptan hat kiralama hizmeti­ni kurumsal müşterilerine sunan, bi­reysel müşterilere ise sadece VoIP hiz­meti veren Superonline'a, 2009 yılın­dan bu yana 370 binin üzerinde kul­lanıcı sabit hattını taşıdı. Şu anda 525 binin üzerinde sabit ses müşterisi bu­lunuyor" diyor. Millenicom Yönetim Kurulu Başkanı Şevki Kuyulu da "Yeni dü­zenleme halihazırda edinmiş olduğu­muz ve farklı erişim yöntemiyle hiz­met verdiğimiz abonelerin numarası­nın taşınmasını kolaylaştırdığından kapsamı dar olacak ve daha çok hat taşınmasına uygun zemin oluşturma­ya yeterli gelmeyecek" diyor. Şevki Kuyulu'ya göre, sabit numara taşına-bilirliğine işlerlik kazandırabilmek için diğer operatörlerin toptan hat kirala­ma yöntemiyle hizmet ver­diği numaraların da taşına-bilirliği konusunun en kısa sürede çözülmesi gereki­yor. Bunlarla birlikte artan rekabet ortamıyla tüketici­ler daha avantajlı teklifler­den faydalanabilecek.
 
"REKABET ARTMALI"
 
TELKODER Başkanı Yusuf Ata Anak, sabit hat abonelerinin 2009 yı­lından itibaren numaralarını taşımaya başladıklarını, 2010'da da çifte fatura sorununa son verildiğini belirtiyor. Anak, BTK'nın yeni almış olduğu ka­rarın ise 2010 yılında hayata geçen THK düzenlemesini iyileştirmeyi amaçlayan, olumlu ancak yetersiz bir düzenleme olduğunu ifade ediyor.
 
Yusuf Ata Anak, "Bu so­runların çözülebilmesi için, yüksek toptan ücret­ler ve düzenlemelerin pra­tikte uygulanamaması gibi rekabetçiliğin önündeki engellerin kaldırılması ge­rekiyor" diyor. BTK raporuna göre, 2014 yılının ikinci üç aylık döneminde Türk Telekom ve mobil şebeke işletmecilerinin net satış gelir­leri yaklaşık 6,8 milyar TL, diğer işlet­mecilerin net satış gelirleri ise 1,8 mil­yar TL olarak gerçekleşti. 2014 sonun­da Türk Telekom, mobil şebeke işlet­mecileri ve diğer işletmelerin yıllık net satış gelirleri toplamının 35 milyar TL seviyelerine yaklaşması bekleniyor.
 
DR. RAMAZAN DEMİR
 
TÜRK TELEKOM REGÜLASYON BŞK.
 
"Düzenlemeyle iş modeli değişiyor"
 
"Söz konusu düzenleme, bir numara taşıma düzenlemesinden öte abonenin durumunda herhangi bir iyileştirme yapmadan ve onların iradelerini dikkate almadan işletmecilerin kendi tercihleri doğrultusunda ticari iş modelini değiştirmeleri olarak düşünülmeli. Şirketimiz düzenlemelere uyum sağlamak konusunda her zaman gerekli hassasiyeti gösteriyor. Bu düzenleme özelinde konuşursak; bahsi geçen ilkelerden tüketici haklarını korumak ilkesinin göz ardı edildiğini değerlendiriyoruz. Her şeyden önce alınan bu karar ile toptan hat kiralama yoluyla Türk Telekom şebekesi üzerinden abonesine ses hizmeti veren işletmeci, abonesinin rızasını almaksızın abonenin aldığı ses hizmetinin altyapısını değiştirebilecek. Bu sayede işletmeci abone ile imzaladığı abonelik sözleşmesi ile vermiş olduğu hizmet kalitesi kapsamındaki taahhütlerin dışına çıkabilecek ve bu durum abonenin aldığı hizmetin kalitesini ve yapısını olumsuz yönde etkileyebilecek.
 
EKONOMİST