Sabit telekomda rekabet bekleniyor
[ Telekom ]Mobil telekom sektöründe en büyük hareketlenme ve pazardaki rekabet numara taşıma uygulamasının devreye girmesiyle yaşanmaya başlamıştı. Sabit telefon tarafında da 2009 yılında alınan kararla numara taşımanın önü açıldı ancak yeterli koşulların sağlanamaması nedeniyle buradaki geçişler beklenen düzeyde olmadı. Fakat bu ay Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nun (BTK) aldığı yeni kararla birlikte ev ve işyerlerinde kullanılan sabit telefon numaralarının Türk Telekom haricindeki operatörlere taşınması kolaylaşıyor.
BTK'nın duyurduğu 'Toptan Hat Kiralama Hizmeti Yoluyla Abonelerine Ses Hizmeti Sunan Sabit Telefon Hizmeti İşletmecilerin Erişim Yönteminin Değiştirilmesi' konulu karar ile sabit hat taşıma oranının artacağı ve fiyatların ucuzlayacağı tahmin ediliyor. Bu düzenlemeyle sabit numara taşınabilirliğinin tanımlanmış sürelerde aksamadan gerçekleşmesi ve hizmetin kesintiye uğramadan devam etmesinin sağlanması bekleniyor.
KULLANICI SAYISI DÜŞÜYOR
BTK tarafından açıklanan son verilere göre. bugüne kadar yaklaşık 76 milyon mobil numara taşınırken, taşınan sabit numara sayısı ise 700 bin civarında kaldı. 2014 yılı ikinci çeyrek verilerine göre Türkiye'de 13 milyon sabit hat abonesi var. Bu dönemde penetrasyon oranı önceki çeyreğe göre yüzde 2,1 azalarak yüzde 17'ye düştü. Yine rapora göre yaklaşık 2 milyon kullanıcı sabit telefon hizmetlerinde alternatif işletmecilerden hizmet aldı. Bu işletmecilerin üç aylık dönem için tüm serbest telekom hizmetlerinden elde ettikleri gelirler, 292 milyon TL civannda gerçekleşti. Söz konusu dönemde Türk Telekom net olarak 49 bin 342 abone kaybederken, Superonline ise net olarak 43 bin 784 abone kazandı. 14 yıllık serbestleşme sürecine bakıldığında sektördeki alternatif işletmecilerin pazar paylarının yüzde 8,88 olduğu görülüyor. Sabit ses pazarında bu oran yüzde 10 iken, geniş-bant hizmetlerinde ise yüzde 18 seviyelerine ulaşıyor.
PAZAR DARALIYOR
Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği (TELKODER) Başkanı Yusuf Ata Anak, sabit hat pazarının küçülmesinde tek etkili nedenin mobildeki gelişme olmadığını, pazardaki rekabet eksikliğinin de büyümeye engel olduğunu ifade ediyor. Anak. "Bir pazar rekabet ile desteklenmezse yerinde saymaya ve sonunda küçülmeye mahkumdur. 2003 yılında toplam trafik içinde yüzde 76 olan sabit ses trafiği bugün çok büyük pazar kaybıyla yüzde 8'e düştü. Sabit internet tarafında da benzer bir tabloyla karşı karşıyayız. Bu alanda da gerekli büyüme sağlanamıyor ve hatta son iki yıldır abone sayılarında gerileme oldu" diyor.
2008 yılında 17 milyon 490 bin sabit telefon abonesi bulunurken bu rakam 2012 yılında önemli bir düşüşle 13 milyon 860 bin aboneye geriledi. Bu düşüş eğilimine göre 2023'te ise sabit hat abone sayısının 3 milyona kadar inmesi öngörülüyor.
"KARAR YETERSİZ"
Bu öngörüler nedeniyle BTK'nın pazardaki rekabeti artıracak yeni adımlar atması bekleniyor. Alternatif işletmeciler yeni kurul karan karşısında olumlu görüş bildirse de bunu yetersiz buluyor. Turkcell Superonline Genel Müdürü Murat Erkan, bu düzenlemenin Toptan Hat Kiralama (THK) kullanıcısının erişim yönteminin değiştirilmesine yönelik olarak yapılan bir düzenleme olduğunu ve sektörün esas sorunu olan THK numaralarının taşına-maması sorununa herhangi bir çözüm getirmediğini düşünüyor. Murat Erkan, "Toptan hat kiralama hizmetini kurumsal müşterilerine sunan, bireysel müşterilere ise sadece VoIP hizmeti veren Superonline'a, 2009 yılından bu yana 370 binin üzerinde kullanıcı sabit hattını taşıdı. Şu anda 525 binin üzerinde sabit ses müşterisi bulunuyor" diyor. Millenicom Yönetim Kurulu Başkanı Şevki Kuyulu da "Yeni düzenleme halihazırda edinmiş olduğumuz ve farklı erişim yöntemiyle hizmet verdiğimiz abonelerin numarasının taşınmasını kolaylaştırdığından kapsamı dar olacak ve daha çok hat taşınmasına uygun zemin oluşturmaya yeterli gelmeyecek" diyor. Şevki Kuyulu'ya göre, sabit numara taşına-bilirliğine işlerlik kazandırabilmek için diğer operatörlerin toptan hat kiralama yöntemiyle hizmet verdiği numaraların da taşına-bilirliği konusunun en kısa sürede çözülmesi gerekiyor. Bunlarla birlikte artan rekabet ortamıyla tüketiciler daha avantajlı tekliflerden faydalanabilecek.
"REKABET ARTMALI"
TELKODER Başkanı Yusuf Ata Anak, sabit hat abonelerinin 2009 yılından itibaren numaralarını taşımaya başladıklarını, 2010'da da çifte fatura sorununa son verildiğini belirtiyor. Anak, BTK'nın yeni almış olduğu kararın ise 2010 yılında hayata geçen THK düzenlemesini iyileştirmeyi amaçlayan, olumlu ancak yetersiz bir düzenleme olduğunu ifade ediyor.
Yusuf Ata Anak, "Bu sorunların çözülebilmesi için, yüksek toptan ücretler ve düzenlemelerin pratikte uygulanamaması gibi rekabetçiliğin önündeki engellerin kaldırılması gerekiyor" diyor. BTK raporuna göre, 2014 yılının ikinci üç aylık döneminde Türk Telekom ve mobil şebeke işletmecilerinin net satış gelirleri yaklaşık 6,8 milyar TL, diğer işletmecilerin net satış gelirleri ise 1,8 milyar TL olarak gerçekleşti. 2014 sonunda Türk Telekom, mobil şebeke işletmecileri ve diğer işletmelerin yıllık net satış gelirleri toplamının 35 milyar TL seviyelerine yaklaşması bekleniyor.
DR. RAMAZAN DEMİR
TÜRK TELEKOM REGÜLASYON BŞK.
"Düzenlemeyle iş modeli değişiyor"
"Söz konusu düzenleme, bir numara taşıma düzenlemesinden öte abonenin durumunda herhangi bir iyileştirme yapmadan ve onların iradelerini dikkate almadan işletmecilerin kendi tercihleri doğrultusunda ticari iş modelini değiştirmeleri olarak düşünülmeli. Şirketimiz düzenlemelere uyum sağlamak konusunda her zaman gerekli hassasiyeti gösteriyor. Bu düzenleme özelinde konuşursak; bahsi geçen ilkelerden tüketici haklarını korumak ilkesinin göz ardı edildiğini değerlendiriyoruz. Her şeyden önce alınan bu karar ile toptan hat kiralama yoluyla Türk Telekom şebekesi üzerinden abonesine ses hizmeti veren işletmeci, abonesinin rızasını almaksızın abonenin aldığı ses hizmetinin altyapısını değiştirebilecek. Bu sayede işletmeci abone ile imzaladığı abonelik sözleşmesi ile vermiş olduğu hizmet kalitesi kapsamındaki taahhütlerin dışına çıkabilecek ve bu durum abonenin aldığı hizmetin kalitesini ve yapısını olumsuz yönde etkileyebilecek.
EKONOMİST