Türkiye teknoloji market pazarı Avrupa’daki örneklerinden farklı olarak rekabetin boyutları itibariyle dikkat çekiyor.
Sektöre büyük umutla giren teknoloji zincirleri umduğunu bulamayınca sektörü terk ediyor. Dolayısıyla geçtiğimiz yıllarda sektör hayli hareketliydi. Best Buy ve EP Center’i Teknosa satın aldı. İngiliz Electro World ve Darty, Bimeks’in oldu. Alman teknoloji devi Media Markt ise diğer yabancı zincirlerin aksine Türkiye’de tutunurken yeni mağazalar açmaya da devam ediyor.  GFK’nın son verilerine göre 2013 yılının ilk 6 ayında pazar büyüklüğü 2 milyar dolar oldu. Buna göre yılın tamamında pazarın 4,5-5 milyar dolara ulaşabileceği öngörülüyor. Teknoloji perakende mağazalarının satışlarının yıllık büyüme hızı ise yüzde 20 ile yüzde 30 arasında değişiyor. Gelir düzeyi ne olursa olsun herkes en yeni cep telefonunu alıyor, ürünlerin değişim hızı çok yüksek ve genç nüfus büyük bir potansiyel oluşturuyor. Herkesin aklına ise şu soru geliyor. Bu potansiyeli görüp Türkiye’ye gelen yabancı devler neden birer birer çekiliyor? Sektör uzmanları, yerli oyuncuların çok iyi savunma yaptığına dikkat çekiyor. Çünkü sektör lideri Teknosa’nın yanı sıra Bimeks, Gold ve Vatan gibi yerli oyuncular, yabancılar daha pazara girmeden kârlı lokasyonlardaki köşe başlarını tutmuştu. Yabancı zincirler de bu nedenle maliyetlerinin geri dönüş süresini kısaltacak olan satış alanı büyüklüğünü bulmakta zorlandı. Böylece satış alanı ve mağaza sayısında Critical Mass (kritik kitle) denilen verimli çoğunluğa ulaşamadılar. Dahası, yerli rakipler Türkiye pazarında çok ince detayları yöneterek önemli bir maliyet avantajı oluşturup pazarı yabancı rakiplerine terk etmediler. Yakaladıkları maliyet avantajını fiyatlarına indirim olarak yansıtan yerli teknoloji marketler, bu noktada yabancı rakiplerin maliyetleri fiyatla çıkarabilmesinin de önüne geçti. Tüketici uygun fiyatı tercih etti ve yabancı teknoloji marketler üst üste zarar açıklar hale geldi. Bu durum pazarda daha uzun süre direnmeyi imkânsız hale getirdi. Yabancı oyuncular yerli rakiplerine göre çok yüksek operasyon maliyetleri ile iş yapıyor. Danışmanlık ücretlerinden lojistiğe kadar çok yüksek bir gider söz konusu. Bu giderlerini global yapının gereği olarak uygulamak zorunda olan, gider kalemlerini pazara uyumlu hale getirip azaltamayan şirketler, maliyet açısından önemli bir yükün altına giriyor. Yabancı teknoloji marketler ayrıca Türkiye pazarına girişte çok büyük metrekarelerde yer kiraladılar. Yüksek kiralar kâr elde etmenin önünde koca bir dağ gibi durdu.

BİMEKS - SATIN ALMALAR BÜYÜYOR

Bu yıl başında büyüme hedeflerini revize eden Bimeks, yeni mağaza açılışları yanında, şirket satın alma yoluyla da büyümeyi hedeflediğini açıklamıştı.

Yönetim Kurulu Başkanı Murat Akgiray, bir süre önce yaptığı açıklamada ‘sektörde konsolidasyonun kaçınılmaz olduğunu ve Bimeks olarak bu süreçte yeni şirketler satın almaya odaklandıklarını’ söylemişti. 2012 yılını 495 milyon TL ciro ile kapatan şirket, 2013’ün ilk 6 ayında ise satışlarını yüzde 30 artırmış, 16,1 milyon TL faaliyet kârı elde etmişti. Çoklu kanal yapısı ile büyüme stratejisini benimseyen Bimeks, böylelikle istikrarlı büyüme ve sürdürülebilir kârlılığı hedefliyor. Bu stratejide şirket, bir yandan ‘Teknoport’ adını verdiği büyük mağazalar kurarken, öte yandan daha küçük mağazalar ile coğrafi yaygınlığını artırmayı hedefliyor. Şirketin “bimeks.com.tr” üzerinden yaptığı online satışlar toplam cironun yüzde 8’ine ulaşıyor. Şirket bu oranı 2 yıl içinde yüzde 20’nin üzerine taşımayı hedefliyor.

VATAN VE GOLD REKABETTEN KOPMADI

Teknosa ve Bimeks’e rağmen rekabetten hiç kopmayan iki zincir var ki, şimdiye kadar onlardan ‘başaramadık’ sözü duyulmadı. 
Vatan Bilgisayar’ın patronu Hasan Vatan, bu konuda o kadar iddialı ki, “Sektörde iki oyuncu kalacağını düşünüyorum. Bunlardan biri biziz.” açıklamasında dahi bulunmuştu. Yavaş ama emin adımlarla büyümesini sürdüren Vatan Bilgisayar, 83’ü hiperstore 45 ilde 100 mağaza ile hizmet veriyor. 1991 yılında Kadıköy’deki Yazıcıoğlu İşhanı’nda başlayan yolculuğunu bugün 50’yi aşkın satış noktasındaki 1000’den fazla personelle sürdüren Gold Bilgiyasar da “Rekabette ben de varım” diyenlerden. Özellikle satış sonrası müşteri memnuniyeti konusundaki deneyimiyle adından söz ettiren firma, birbirinden ilginç kampanyalarla tüketicilerin yüzünü güldürüyor.

PAZARIN EN GÜÇLÜ OYUNCUSU TEKNOSA

Türkiye’nin teknoloji perakendeciliği alanında yüzde 40 civarındaki pazar payı ile açık ara lideri konumundaki firma, Sabancı Holding’in yükselen değeri Teknosa. 2014’te yüzde 33 büyüme ile 4 milyar TL ciro hedefliyor.
2013’te yüzde 27 büyüyerek 3 milyar TL civarında ciro elde eden firma, geçen yıl yaptığı 55 milyon TL’lik yatırımını da 2014’te 60 milyon TL’ye çıkaracak. Sabancı Holding Perakende ve Sigorta Grup Başkanı Haluk Dinçer, geçtiğimiz aylarda düzenlenen basın toplantısında Teknosa’nın 2014 yılında, dijitalleşmenin sağladığı imkânlarla bütün kanalların entegre çalışmasına fırsat veren çoklu kanal stratejisine odaklanacağını belirterek, bu çerçevede hem mağazalaşma yatırımlarına hız vereceklerini hem de online kanalda büyüyeceklerini ve çoklu kanal yapılanması için 60 milyon lira yatırımı hayata geçireceklerini söyledi.

Kaynak - Zeliş Yıldıral / Zaman